งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 65
มาแล้ว (Paritta 1989) ด้วยการวิเคราะห์การปรับเปลี่ยนความหมายที่เชื่ อมโยงกับ
บริบทของการเปลี่ยนแปลงสังคมสมัยใหม่
แม้ปริตตาจะพบว่า ละครแก้บนยังคงสืบทอดขนบการแสดงหลายอย่างเกี่ยว
กับร่างกาย ที่ อาจแยกออกเป็นส่วนของร่างศักดิ์สิทธิ์และร่างอุ จาด แต่ก็เกิดการ
ต่อรองกันขึ้นระหว่างมุ มมองเกี่ยวกับร่างกายตามแบบดั้ งเดิม กับทัศนะอื่นๆ ของ
วัฒนธรรมคนเมืองสมัยใหม่ จนมีลักษณะที่หลากหลายและอาจขัดแย้งกั นเอง ซึ่ง
ไม่อาจสรุปแบบเหมารวมได้จากความคิดเดียว ปริตตาวิเคราะห์ว่าสาเหตุ ที่เป็นเช่น
นั้น เพราะทัศนะในการให้ความหมายต่อร่างกายของตัวละคร มักจะเกี่ยวข้องกั บ
การแสดงอัตลักษณ์และคุณค่าต่างๆ ของนักแสดง ตามเงื่อนไขของการแสดงว่า
เป็นแบบสมมุติหรือเหมือนจริง และตามยุคตามสมัยที่ผู้คนจะให้ความหมายกับร่าง
ของตัวละครต่างๆ กันไป ซึ่งนักแสดงก็สามารถเลือกหยิบมาใช้ปรุงแต่งความเป็น
ตัวตนของพวกเขา เพื่อให้สามารถแสดงได้อย่างมีชีวิตชีวา (ปริตตา 2541: 154-160)
จากกรณีศึกษาต่างๆ ดังกล่าวได้แสดงให้เห็นว่า ความเข้าใจวัฒนธรรมได้
เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก จากแนวทางต่างๆ ของกลุ่มศึกษาก่อนหน้านี้ กล่าวคือ
แทนที่แนวทางนี้จะมองวัฒนธรรมในเชิงคุณค่าและจิตส�ำนึกที่เป็นเอกภาพและ
กลมกลืน ก็หันมามองวัฒนธรรมในเชิงความหมายเชิงสัญลักษณ์ ที่ผสมผสานอย่าง
ซับซ้อนและขั ดแย้งกันเองได้ นอกจากนั้นยังเชื่ อมโยงความคิดกับความสัมพั นธ์เชิง
อ�ำนาจต่างๆ และการสร้างอัตลักษณ์ของผู้คนในวัฒนธรรมนั้นๆ ด้วย ภายใต้บริบท
ของการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและเศรษฐกิจของสังคมสมัยใหม่
แต่อย่างไรก็ตาม การมองความขัดแย้งในความหมายนั้น ยังคงจ�ำกัดอยู่ในเชิง
ความคิด และเป็ นความขัดแย้งที่สามารถด�ำรงอยู่ร่วมกันได้ มากกว่าเป็นความขัดแย้ง
เชิงวาทกรรมอย่างชัดเจน แม้จะเริ่มมี การใช้ค�ำว่าวาทกรรมบ้างแล้วในงานบางชิ้น
เช่น สุ ริยาและคณะ (2539) และ ปริตตา (2541) แต่น่าจะยังคงใช้ในนัยของการนิยาม
ความหมายเชิงสัญลักษณ์ ที่ เกี่ ยวพันกับความสัมพันธ์เชิงอ�ำนาจ และการสร้าง
อัตลักษณ์เท่านั้น ยังไม่ครอบคลุมถึงนัยทางการเมืองของวัฒนธรรมในการสร้าง
ความจริงเพื่ อการครอบง�ำ ตามแนวความคิดของ Foucault อย่างชัดเจนนัก ทั้งๆ ที่