44 ถกเถียงวัฒนธรรม
อย่างไรก็ ตาม กลุ่มศึ กษาวัฒนธรรมนี้ บางส่วน อาจจะมีความพยายาม
ปรับแก้ข้อจ�ำกัดเหล่านี้อยู่บ้างแล้ว แต่การยึดติดอยู่ในกระบวนทัศน์ทางวั ฒนธรรม
เช่นนี้ การแก้ไขจึงท�ำได้เฉพาะในส่วนย่อยๆ เท่านั้น ยังต้องอาศัยการถกเถียงและ
แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับกลุ่มศึ กษาวัฒนธรรมกลุ่ มอื่นๆ ที่จะกล่าวถึงต่อไป
อีกมาก จึงจะสามารถมองเห็นความเข้าใจวัฒนธรรมที่หลากหลายและเปิดกว้าง
มากกว่านี้ได้
2.3 กลุ่มศึกษาวัฒนธรรมท้องถิ่นและความหลากหลาย
ทางชาติพันธุ์
การศึ กษาวัฒนธรรมกลุ่มนี้ มีที่มาเริ่มแรกอยู่ในบริบทของสังคมไทยมา
ก่ อนเช่นกัน แต่ ในระยะแรกอาจจะจ�ำกัดอยู่ เฉพาะในหมู่ผู้สนใจศึ กษาระดับท้ อง
ถิ่ น ในแบบสมัครเล่ นเท่านั้น ดังจะเห็นได้ชัดเจนในกรณีของภาคเหนือ จากตัวอย่าง
งานเขียนเรื่ อง “ผีของชาวลานนาไทยโบราณ ” ซึ่งเรี ยบเรียงเขียนขึ้นโดย
นายแก้ วมงคล ชัยสุริยันต์ ผู้สืบสกุลมาจากเจ้าผู้ครองนครน่าน แต่มาเป็นข้าราชการ
ประจ�ำอยู่ในจังหวัดเชียงราย และได้มีโอกาสพบเห็นการท�ำพิธีไหว้ผีเมืองเชียงราย
(ผีนาค) ครั้ งสุดท้ายด้วยตัวเองในปี พ.ศ.2462 การท�ำพิธีครั้งนั้นมีวัตถุประสงค์เพื่อ
สะเดาะเคราะห์ เมื่อเกิ ดอหิวาตกโรคระบาดขึ้น หลังจากที่เลิกท� ำพิธีนี้ไปแล้ว
ในปี พ.ศ.2460 นายแก้ วมงคลได้บันทึกการท�ำพิ ธีดังกล่าวไว้ทันทีในเบื้องต้น ต่อมา
ในปี พ.ศ.2467 เมื่อย้ายมาอยู่ในกรุงเทพ จึงเริ่มเขียนอธิบายรายละเอียดเพิ่มเติม
ทีละเล็กทีละน้อย จนแล้วเสร็จในปี พ.ศ.2485 และได้ตี พิมพ์เป็นหนังสืองานศพใน
กรุงเทพ (แก้วมงคล 2486) ทั้งนี้คงจะเกิดจากผู้เขียนภูมิใจประเพณีท้องถิ่นของตน ที่มี
ส่ วนส�ำคัญในการแก้ปัญหาความระส�่ ำระสายได้ และอยากเผยแพร่ความรู้สึกนึกคิด
นั้นให้คนต่างถิ่นได้รับรู้
ความรู้สึ กเช่นนี้คงจะค่อยๆ ก่อตัวขึ้นในหมู่ผู้มี การศึกษา จนผลักดันให้เกิด
ความพยายามเขียนเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่นของตน ซึ่งมีอยู่หลายคน