งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 203
นอกจากนี้อิทธิพลของวัฒนธรรมบริโภคนิยม (consumer culture) เป็นตัวการ
ส�ำคัญที่สนับสนุ นให้บุคคลแสวงหาความสุขและความพึงพอใจผ่านการบริโภคและ
การใช้จ่ายเพิ่มมากขึ้น ส่วนหนึ่งอาจเกิดมาจากการเติบโตและพัฒนาทางเศรษฐกิจที่
ส่งผลให้ผู้บริโภคมีก�ำลังซื้อเพิ่มมากขึ้น ในกรณีนี้ พฤติกรรมการท่องเที่ยวจึงได้เข้ามา
เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมเพื่อผ่อนคลายความตึ งเครียด สร้างความสุขและเติมเต็ ม
ประสบการณ์บางสิ่ งที่ขาดหายไปของบุ คคล ดังนั้น การท่องเที่ ยวในชุมชนพื้นที่
ใกล้เขตเมืองจึงปรากฏในหลายรูปแบบ และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายจาก
ผู้บริโภคที่ต้องการได้สัมผัสกับมโนทั ศน์ของความเป็นชุมชนท้องถิ่น บรรยากาศและ
วิถีชีวิตแบบชนบท เช่น การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม การท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์
การท่องเที่ยวเพื่อการนันทนาการ เป็นต้น โดยสะท้อนให้เห็นได้จากงานวิจัยใน
หลายเรื่องที่พยายามศึกษาเกี่ยวกับแรงจูงใจและพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวใน
กลุ่มนี้ เช่น ปัจจัยที่เกี่ ยวข้องกับความพึ งพอใจของนักท่องเที่ยวต่อการจั ดการ
ด้านการท่องเที่ยว: กรณีศึกษาตลาดน�้ำท่าคา ต�ำบลท่าคา จั งหวัดสมุ ทรสาคร
(มธุวรรณ พลวัน, 2546) ตลาดดอนหวาย: พื้นที่แห่งการท่องเที่ ยวและการบริโภค
(สิริกมล ศรีเดช, 2545) ขนมไทยและวัฒนธรรมการบริโภค: กรณีศึกษาตลาด
ดอนหวาย (วิภาณี กาญจนภิญโญกุล, 2545) และการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
ของบ้านโคกเกตุ ต�ำบลปลายโพงพาง อ�ำเภออัมพวา จั งหวัดสมุ ทรสงคราม
(ชัยยันต์ เหลืองดี: 2544) เป็นต้น
ทั้งนี้ แนวโน้มการขยายตัวของการท่องเที่ยวในชุมชนใกล้เขตเมื องที่เกิ ดขึ้น
ในช่วงเวลาประมาณ 10 ปีที่ผ่านมาส่วนหนึ่งไม่อาจปฏิเสธได้ว่าเกิดจากตั วชุมชนเอง
ในกระบวนการรื้อฟื้ นอัตลักษณ์ ทางวัฒนธรรมของตนเองโดยการแปรเปลี่ ยน
ให้กลายเป็นสิ นค้า (commoditized culture) เพื่อตอบสนองความต้ องการในการ
ค้นหาประสบการณ์และโหยหาอดี ตของกลุ่มนักท่ องเที่ยว สามารถก่อให้เกิด
ผลกระทบต่อการเปลี่ ยนแปลงทั้งในด้านบวกและลบได้ ในด้านหนึ่งเราอาจพบ
ว่าการท่องเที่ยวก่อให้เกิดผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงระบบเศรษฐกิจท้องถิ่นของ
ชุมชนที่ต้องพึ่งพาก�ำลังซื้อจากนักท่องเที่ยวภายนอกมากขึ้น ยังไม่รวมถึงผลกระทบ