198 ถกเถียงวัฒนธรรม
โครงการดังกล่าวว่าน�ำมาสู่ความขัดแย้ งเรื่องการจัดการน�้ำระหว่างชาวบ้ านใน
พื้นที่ ซึ่งมีทั้งกลุ่มชาวนาที่ต้องการน�้ ำจืด และกลุ่มผู้เลี้ยงกุ้งที่ต้องการน�้ำเค็ม และ
ความขัดแย้งคลี่ คลายด้วยการแก้ไขปัญหาร่วมกั นของชาวบ้ านผ่านการวิ จัย
ปฏิบัติการของชาวบ้านโดยมีเจ้าหน้าที่ส�ำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
เป็นพี่เลี้ยงโดยให้ชาวบ้านร่วมปรึกษาหารือ และลงมือศึกษาเรื่องการไหลของน�้ำ
จากคนรุ่นก่อนและสร้างประตูขึ้นมาใหม่ แทนประตูน�้ำที่สร้างโดยกรมชลประทานที่
ชาวบ้านกล่าวว่าไม่สามารถใช้การได้
อย่ างไรก็ตามมีงานบางงานที่สนใจศึกษาการจัดการทรัพยากรในบริบท
ของการเปลี่ยนแปลงที่วิถีชีวิตชุมชนเดิมได้รับผลกระทบจากนโยบายรัฐอย่างเช่น
งานศึกษาเรื่ องเอกลักษณ์ปรุงแต่งกับการจัดการทรัพยากรท้องถิ่น จังหวัดเพชรบุรี
(2545)17 งานศึกษาชิ้นนี้ก� ำหนดวัตถุประสงค์ว่าเพื่อหาแนวทางในการจั ดการ
ทรัพยากรท้องถิ่นโดยเริ่มต้ นจากการถามหาวิถีชีวิตชาวสวนที่ผูกโยงกับต้นตาล
ในอดีตและถูกท�ำลายด้ วยนโยบายการพัฒนาของรัฐที่เน้นการปลูกพื ชเศรษฐกิจ
และพัฒนาอุตสาหกรรม งานศึกษาใช้กรอบนิเวศวิทยาการเมือง โดยกล่าวถึง
นโยบายด้านการเกษตรเมื่อปี 2530 เริ่มส่งเสริมการท�ำนาปีละสองครั้ ง ส่งผล
ต่อระบบนิเวศผืนนาและต้นตาลลดความส�ำคัญลง ประกอบกับนโยบายพัฒนา
อุ ตสาหกรรมท่องเที่ยวและการเติบโตของเมืองเพชรบุรีมีส่วนอย่างส�ำคัญที่ท�ำให้
อาชีพท�ำตาลซึ่งผู้ ศึกษาถือว่าเป็นเอกลั กษณ์ของท้องถิ่นสูญหายไป พร้อมกับ
ถูกแทนที่ด้วยนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยวที่ไร้ทิศทาง ขาดจุดเด่นที่เป็นลักษณะ
เฉพาะของท้องถิ่นในระยะยาวอาจท�ำให้เกิดปัญหาได้ ดั งนั้นงานศึ กษาจึงเสนอว่า
นโยบายที่ส่งผลถึงชุมชนไม่ควรมีแบบเดียวแต่ต้องสร้างทางเลือกให้กับชุมชนโดย
ค�ำนึงถึงบริบทของชุมชนที่เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งเป็ นการพัฒนาแบบเพิ่มศักยภาพ
ในการพึ่งพาตนเองไม่ผูกติดกับการท่องเที่ยวจนเกินไป พร้อมกั บเร่งสนับสนุนให้เกิด
การฟื้นฟูทรัพยากรท้องถิ่น เพื่อประโยชน์ของชุมชนในระยะยาวต่อไป
17 ปิยนุช ผู้ทรงธรรม เอกลักษณ์ปรุงแต่งกับการจัดการทรัพยากรท้องถิ่น จังหวัดเพชรบุรี วิทยานิพนธ์ สาขา
วิชาเทคโนโลยีการวางแผนสิ่งแวดล้อมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล.2545