154 ถกเถียงวัฒนธรรม
แม้ว่างานหลายชิ้นไม่ได้ศึกษาลงลึกในเรื่องการเปลี่ยนแปลงทางวั ฒนธรรม
หรือการปรั บตัวของมอญโดยตรง แต่ได้กล่าวพาดพิงถึงการเปลี่ ยนแปลงใน
ชุ มชนมอญ อย่างเช่น งานของสุพิศวง ธรรมพันทา และกฤช เจริญน�้ำทองค�ำ
(2546) ที่ศึกษาเรื่องการท� ำโลงมอญที่พระประแดง ได้ เขียนถึ งการเปลี่ยนแปลง
ในชุมชนที่ศึกษา ว่าชาวนาจ�ำนวนมากได้ทิ้งอาชีพการท�ำนาและขายที่ นาไป
ส่วนคนรุ่นหลังก็พูดภาษามอญได้น้อยลงและใช้ภาษาไทยกันมากขึ้น นอกจากนี้
บุบผา มีสุข (2540) แสดงภาพการเปลี่ยนแปลงของชุมชนมอญลุ่มแม่น�้ำกลองว่า
ได้รั บผลกระทบจากการอยู่ใกล้พื้นที่อุตสาหกรรมท�ำให้มีปั ญหากับการผลิตข้าว
คนในชุ มชนจึงออกไปหาที่ท�ำกินที่ อื่น สุภาพร มากแจ้ง (2540) ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติ ม
เกี่ยวกับบางกระดี่ว่า คนในชุมชนหลายคนมีการเปลี่ยนอาชีพจากการจับสัตว์น�้ำ
เย็บจาก ตัดฟืน ไปเป็นคนงานในโรงงานอุตสาหกรรม ท�ำให้มีเวลาพบปะกันน้อย
ประเพณีและพิ ธีกรรมต่างๆ ก็ถูกละเลยไปบ้าง เพราะไม่สอดคล้องกับชีวิต เศรษฐกิจ
แบบอุตสาหกรรม ชโลใจ กลั่นรอด (2541) มีข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับมอญบางกระดี่ว่า
วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของมอญบางกระดี่ได้ปรับเปลี่ยนไป เช่น การแต่งกายที่ได้
ละทิ้งแบบมอญมาเป็นตามสมัยนิยม หรือพิธีกรรมหลั่งน�้ำ “ท๊อบตั ว” ในวันแต่งงาน
ซึ่ งเดิมพ่อแม่เท่านั้นที่ท�ำพิธีได้ ปรากฎว่าได้ปรับเปลี่ยนไปให้ ญาติๆ และเพื่อนๆ
ท�ำพิธีให้ได้ หรื อการเล่นทะแยมอญได้ปรับเปลี่ยนไปสู่การเล่นเชิ งพาณิชย์มากขึ้น
มีงานไม่มากนักที่เจาะลึ กศึกษาเรื่องการปรั บตัวของ “โพล่ง” ในฐานะที่
เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ส่วนน้อยและต้องอยู่ภายใต้สังคมใหญ่ คือ สังคมไทยภาคกลาง
และได้ รับอิ ทธิพลจากภายนอกภายใต้กระบวนการพั ฒนาไปสู่ความทันสมั ยซึ่ง
ประกอบด้วยมิติต่างๆ เช่นการตั้งถิ่นฐาน การสร้างเขื่อน การพัฒนาพืชพาณิชย์
และเกษตรทันสมัย การพัฒนาอุตสาหกรรม การศึกษาแบบทางการซึ่งเน้นภาษา
และวัฒนธรรมไทยเป็นศูนย์กลาง แต่มีหลายงานที่มีประเด็นพาดพิงถึงการปรับตัว
ของ “โพล่ง” บ้าง แม้จะไม่ลึกซึ้งนัก
งานของวั ลย์ลิกา สรรเสริญชูโชติ (2545) มีประเด็นใกล้ เคียงกับเรื่ อง
“การปรับตัว” มากที่สุดเพราะศึกษาผลกระทบของการพัฒนาการของเศรษฐกิจ