งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 149
สังคมที่แตกต่างในท้องถิ่นต่างๆ เพราะว่างานต่างๆ เหล่านี้ได้ถูกผลิตผ่านความ
สนใจและผ่านมุ มมองของนักวิจัยที่มีความแตกต่างกัน ท�ำให้การเปรี ยบเทียบเป็นไป
ได้ยากและไม่อาจจะสร้างนัยยะทั่วไปได้
ส่วนในอีกทางหนึ่งกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ อาจจะมีความคล้ายคลึงกันในบางมิติ
ของวัฒนธรรมเช่นในเรื่ องของชีวิตทางเศรษฐกิจ แม้ว่าจะเป็นกลุ ่ มชาติพันธุ์ที่ต่างกัน
แต่อาจมีความคล้ายคลึงกันในเรื่องกิจกรรมการผลิตอย่างการท�ำนา และต้อง
เผชิญชะตากรรมร่วมกัน คืออาจอยู่ภายใต้อิทธิพลของระบบตลาดและการลงทุน
ทางเทคโนโลยี หรือในมิติของการจัดระเบียบสั งคม อาจมีทั้งความคล้ายคลึงกันและ
แตกต่างกัน แต่เมื่อเกี่ยวกับระบบความเชื่อ ประเพณี และพิธีกรรมแล้ว แม้จะมี
ลักษณะร่วมกั นในเรื่องการนับถือพุทธศาสนาก็ตาม ระบบความเชื่อดั้งเดิมเช่น
การถือผีบรรพบุรุษหรื อการประกอบพิธีกรรมท�ำให้เห็นชัดเจนว่า กลุ่มชาติพันธุ์
ต่างๆมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน และกลายเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของ
ชาติพันธุ์กลุ่มต่างๆ
3.4 การปรับตัวของกลุ่มชาติพันธุ์ในบริบทของการพัฒนา
ในขณะที่งานส่วนใหญ่ ที่ศึกษากลุ่มชาติ พันธุ์ในภาคกลางเป็นการพรรณนา
วัฒนธรรมชุมชนชาติพันธุ์ แต่ยังมีงานบางส่วนสนใจการเปลี่ ยนแปลงทางวัฒนธรรม
ของชุมชนชาติพันธุ์ในบริบทของการพัฒนาไปสู่ความทันสมัย และโลกาภิวัฒน์
ภายใต้มโนทัศน์ “การปรับตัวทางวัฒนธรรม” เป็นหลั ก
แรกเริ่มค� ำว่า “ปรับตัว” (adaptation) ที่ใช้ ในมานุษยวิทยามักจะใช้ใน
บริบทที่เกี่ยวกับมานุษยวิทยาชีวภาพ และเกี่ ยวข้องกับทฤษฏี วิวั ฒนาการของ
สิ่งมีชีวิต แต่ในทศวรรษของ 2500 มโนทัศน์ “การปรับตัว” ได้เข้ ามามีบทบาทส� ำคัญ
ในการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันสังคมและวัฒนธรรม เช่นการรวมกลุ่ม
ทางสังคม ระบบค่านิยมและความเชื่อกับสภาพแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ
ผ่านการวิ เคราะห์การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ในพัฒนาการของสาขาย่อย