70 สืบโยดสาวย่าน
ได้รับอิทธิพลจากราชธานี ชี้ให้เห็ นว่ามีอาณาจักรยิ่งใหญ่ ในภาคใต้ที่มี มาก่อนกรุง
สุ โขทัยเป็ นราชธานี คือ อาณาจักรตามพรลิงค์ มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับกรุงสุโขทั ย
โดยที่สุโขทัยได้ยอมรับว่า “สังฆราชปราชญ์เรียนจบปิฎกไตรยหลวกกว่าปู่ครูในเมือง
นี้ทุกคนลุกแต่เมืองศรีธรรมราชมา” ขณะเดียวกันภาคใต้ก็รับเอาพุทธศาสนา และ
วรรณกรรมรับอิทธิพลบางส่วนไปจากหัวเมืองฝ่ายเหนื อและส่วนอื่นๆ ของไทย คือ
แนวความคิดเรื่อง “ยากใจ” ในลิลิตพระลอที่พ้องกับแนวความคิดเรื่อง “ยากใจ”
ในสุทธิกรรมชาดกค�ำกาพย์ของภาคใต้ และวรรณกรรมเรื่องพระมาลัย ซึ่งเขี ยนด้วย
อั กษรขอมที่แพร่หลายในภาคกลาง สืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงสมัย
ราชกาลที่ 5 กรุงรัตนโกสินทร์ ก็น่าจะเป็นกระแสวัฒนธรรมที่ถ่ายโยงจากเมื องหลวง
นอกจากนี้ เมื่อถึงยุคการพิมพ์ วรรณกรรมของภาคกลางก็มีอิทธิพลต่อ
ท้องถิ่นต่อภาคใต้มากยิ่งขึ้น ส�ำหรับแนวความคิดและคตินิยมที่เกิดขึ้นในท้องถิ่น
ภาคใต้เองนั้น ผู้เขียนบทความได้ย�้ำว่า เนื่องมาจากประสบการณ์หรือญาณทัศนะ
ของผู้รจนา ในส่วนนี้ได้กล่าวถึงวรรณกรรมท้องถิ่ นภาคใต้หลายเรื่อง เช่น นายดัน
ค�ำกาพย์ สุภาษิตลุ งสอนหลาน วันคารค�ำกาพย์ เจ็ดจาค�ำกาพย์ และป้องครก
ค�ำกาพย์ ซึ่งสื่อแนวความคิดและคตินิยมของท้องถิ่ น โดยผ่านทางลักษณะนิสัย
ตัวละคร และโครงเรื่อง อีกทั้งยังมีวรรณกรรมบางกลุ่มใช้เป็นอุบายสร้างพื้นที่และ
เวทีให้แก่ตนเอง โดยใช้เป็นสื่ อเพื่อให้ประชาชนในกลุ ่มเป้าหมายมีความศรั ทธา
เชื่อถือแก่ตนยิ่งขึ้น เช่น หมอผู้รักษาไข้ด้วยเวทมนต์คาถาอาศัยคติ นิยมที่ชาว
บ้านมีต่อเทวนิยม พุทธานุภาพนิยม และธรรมชาตินิยมที่มีอยู่ก่อนแล้วมาใช้เป็น
ฐานสร้ างความศรัทธาเชื่อถือให้แก่ตนเอง โดยอ้างว่าตนได้รับอาณัติจากบรรดา
สิ่ งศักดิ์สิทธิ์ ให้เป็ นตัวแทนท�ำหน้าที่เป็ นหมอเฒ่า เพื่อบ�ำบัดขจัดภัย หรือกระท�ำให้
เกิดมหิทธานุภาพ ดังที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่องโองการพญากรูด โองการพรหม
บังเกิด โองการพระเจ้า และโองการพระพร เป็นต้น
บทความอีกเรื่องหนึ่ งที่รวบรวมข้อมูลอย่างกว้างขวางมาวิเคราะห์แล้วสรุป
ความและตีความ เกิดเป็นองค์ความรู้ใหม่ ท�ำให้เห็นลั กษณะเฉพาะของท้องถิ่นภาค
ใต้คือ เรื่อง สิ่งส�ำแดงถึงความเป็นท้ องถิ่นของวรรณกรรมทักษิ ณ (สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์,