งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 67
กับพฤติกรรมในสังคมที่เคลื่อนเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา ช่วยให้เห็นภาพของชุมชนและ
สังคมเด่นชัด จึงเป็นประโยชน์กว่างานแบบเดิมๆ ที่ แสดงปรากฏการณ์แค่เป็นเพียง
เสี้ยวหนึ่งทางประวัติศาสตร์เท่านั้น
2.5 พลังของภูมิปัญญาท้องถิ่น
งานศึกษาด้านนี้ของภาคใต้ เท่าที่ประมวลได้ขณะนี้มีประมาณ 50 กว่ าเรื่อง
มีทั้งงานที่เป็นวิทยานิพนธ์ งานวิจัยทั่วไป บทความ และหนังสือ บทความมีจ�ำนวน
มากที่สุ ด รองลงมาตามล�ำดับ คือ วิ ทยานิพนธ์ งานวิจัยทั่วไป และหนังสือ งาน
บทความมีเนื้อหาหลากหลาย คื อ มีสาระภูมิปัญญาเกี่ยวกับวรรณกรรม หัตถกรรม
สุขภาพอนามัย การประกอบอาชีพ การด�ำรงชีวิต การสร้างเครือข่าย และศิลปะ
การแสดงงานด้านวรรณกรรม แง่มุมการศึ กษาเกี่ยวกับภูมิปัญญามีหลายแง่มุม
คือ วัฒนธรรมการสร้ างวรรณกรรมของชาวภาคใต้ แหล่งที่มา และพลวัตด้าน
ความคิด เนื้อเรื่องและบริบทอื่นๆ สิ่งส�ำแดงถึ งความเป็นท้องถิ่น ปรารมภบท
ของผู้สร้างวรรณกรรมทักษิณ บทไหว้ครูในวรรณกรรม ภาษากวีและกวีโวหารใน
วรรณกรรม อรรถรสและสุนทรียรส ศิลปะการเล่นค� ำ กลบท กลอักษร วั ฒนธรรม
การใช้สัญลั กษณ์ ผู้รจนา/นักประพันธ์/กวีทักษิณ วรรณกรรมทักษิณประเภทกลอน
อัตลั กษณ์และพลวัตวรรณกรรมกลุ่ มปรัชญาศาสนา อัตลั กษณ์และพลวัต
วรรณกรรมกลุ่มภาษิตและค�ำสั่งสอน อัตลักษณ์และพลวัตกลุ่มต�ำรา แบบเรียนและ
คัมภีร์ อัตลักษณ์ และพลวัตวรรณกรรมกลุ่ มนิราศ อัตลักษณ์และพลวั ตวรรณกรรม
ประเภทศาสตรา ภูมิปัญญาในวรรณกรรมทักษิณ วรรณกรรมทักษิณกับวัฒนธรรม
การเรียนรู้ และวรรณกรรมทักษิณกับการประเทืองอารมณ์ และประเทืองสติปัญญา
งานศึกษาเกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่นที่กล่าวมาแล้ว ผู้ศึกษาน�ำเสนอสาระ
งานเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนหนึ่งมุ่งเสนอองค์ความรู้จากการวิเคราะห์และสังเคราะห์
อีกส่วนหนึ่งมุ่งเสนอหรือวิเคราะห์และสั งเคราะห์แล้วชี้ให้เห็นถึงลักษณะเฉพาะของ
วรรณกรรมในแง่มุมต่างๆ อีกทั้งแสดงให้เห็นพลวัตหรือการเคลื่อนเปลี่ยนโดยชี้ให้