งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 73
ส่วนงานวิจัยทั่วไปซึ่งมีจ�ำนวนน้อย มีสาระเกี่ ยวกับภูมิปัญญาด้านการรักษา
โรค การจัดการเครือข่าย การด� ำรงชีวิ ตตามสภาพแวดล้อมธรรมชาติ สมุนไพร
และยากลางบ้าน การละเล่นพื้นบ้านและธุรกิจชุมชน ในงานภูมิปัญญาด้านการ
รักษาโรคได้ศึกษาจากหนังสือบุดหรื อสมุดข่อยและใบลานซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่มีการ
บันทึกมาแต่โบราณ (ชวน เพชรแก้ว, 2546) ผู้ศึกษาได้ปริวรรตหนังสือเป็นภาษา
ปัจจุบัน จัดจ�ำแนกยาตามชนิดอาการโรค เพศ และวัย จึงเป็นการถอดองค์ความรู้
หรือภูมิปัญญาที่ก�ำลังสูญหายมาฟื้นฟูใหม่ ช่วยให้ผู้สนใจสามารถศึกษาค้นคว้าได้
ง่ายขึ้น นอกจากนี้ผู้ศึกษายังได้สัมภาษณ์ ประวัติของหมอพื้นบ้านไว้เป็นจ�ำนวนมาก
อีกทั้งได้ตรวจสอบต�ำรายาที่ปริวรรตกั บการใช้ของหมอพื้นบ้ านด้วย ท� ำให้ทราบ
ว่า หมอพื้นบ้านมีความรอบรู้ด้านสมุนไพรและยังคงใช้ต�ำรายาดังกล่าวเป็นพลวัต
สืบต่อกันมา ส�ำหรับกระบวนการรักษามุ่งเน้ นการให้ความรักความเมตตาเป็นที่ตั้ง
ด้วยเหตุดังกล่าวหมอพื้นบ้านจึงยังคงอยู่ในวิถีชีวิตชาวบ้านมาจนกระทั่งปัจจุบัน
ส่วนงานศึกษาเกี่ยวกับธุ รกิจชุมชนที่มุ่ งจัดตั้งเครือข่ายธุรกิจ ยังคงเป็ นไป
ตามแบบเก่า คือ เป็นไปตามสบายมากกว่าการด�ำเนินการอย่างมีระบบ ส�ำหรับ
ภูมิปัญญากลวิธีสร้างบทตลกของหนังตะลุง (เกษม ขนาบแก้ว, 2532) ใช้วิธีการ
รวบรวม จัดประเภทและ วิเคราะห์ การวิเคราะห์ได้เพียงองค์ความรู้ที่เกิ ดจากการ
วิเคราะห์รูปแบบเท่านั้น ด้านงานวิจัยทั่วไปที่มีความโดดเด่นมาก คือ การศึกษา
วิเคราะห์ ตีความ ภูมิ ปัญญาทักษิณในแง่การจัดการเครือข่ายระบบความสัมพันธ์
แบบพึ่งพาการด�ำรงชีวิ ตตามสภาพแวดล้อมธรรมชาติ (สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์, 2547)
รวมทั้งสมุนไพรและยากลางบ้าน (สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์, 2547) งานวิจัยที่ว่ านี้ผู้ศึกษา
ใช้ข้อมูลที่มีอยู่แล้วจากเอกสารต่างๆ รวมทั้งอาศัยประสบการณ์ในฐานะเป็นชาว
ภาคใต้ ท�ำให้เห็นวิถีการด�ำรงชีวิต ความเชื่อ ฯลฯ ที่เคลื่อนเปลี่ยนของสังคมภาค
ใต้ที่ชัดเจน แลเห็นผู้คนที่โลดแล่นปรับเปลี่ยนมาจนปัจจุ บัน
ด้านงานศึกษาค้นคว้าที่น�ำเสนอเป็นหนั งสือ คือ หนังสือเรื่อง รวบรวมความรู้
ประสบการณ์ และแนวคิดชุมชนไม้เรียง (ประยงค์ รณรงค์, 2546) และเรื่องเพลงบอก
ชั้นครูคู่เมื องนครศรีธรรมราช (วิมล ด�ำศรี , 2547) งานทั้งสองชิ้นมี ส่วนคล้ายคลึ งกัน