280 สืบโยดสาวย่าน
ค้นคว้าเกี่ยวกับลักษณะและคุณค่าของเครื่องประกอบการแสดงโนราในจังหวัด
พัทลุง (รุ่งนภา เกิ่งพิทักษ์, 2545) ก็เช่นเดียวกัน เป็นเพียงงานที่ให้รายละเอียดว่า
เครื่องประกอบการแสดงโนรา ประกอบด้วย เช่น โรงโนรา วัสดุอุปกรณ์ต่างๆ เครื่อง
แต่งกายโนรา และอื่ นๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยไม่มีแง่มุมการมองความหมายหรือตีความ
ให้เห็นลึกลงไป จึงเป็นงานพื้นฐานทั่วไปที่ ไม่ช่วยให้เห็ นถึงพัฒนาการและคุณค่าของ
การศึกษาเพิ่มขึ้นจากงานศึกษาต่างๆ ที่มีอยู่แล้วแต่ประการใด
ส�ำหรับงานที่น่าสนใจซึ่งเปิดมุมมองใหม่ คือ โนราแขก : การปรับเปลี่ยน
การแสดงเพื่อวัฒนธรรมชุมชน (ธรรมนิตย์ นิคมรั ตน์, 2542) งานนี้ได้เสนอเกี่ยวกับ
ประวัติความเป็นมา รูปแบบ การปรับเปลี่ยน และบทบาทของโนราแขกในจังหวัด
นราธิวาส ด้วยการศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสังเกต และ
เก็บข้อมูลการแสดง ได้องค์ความรู้ว่า โนราแขกปรั บเปลี่ยนการแสดงมาจากโนรา
ของชาวไทยพุทธและการแสดงมะโย่งของชาวไทยมุสลิม การแสดงมี ทั้งเพื่อความ
บันเทิง และการแสดงประกอบพิธีกรรม ผู้ แสดงที่ส�ำคัญมีพ่ อโนรา นางร�ำ และ
พราน เอกลักษณ์ของโนราและมะโย่งที่โนราแขกรับมาใช้ในการแสดงร่วมกัน คือ
การร่ายร� ำ การแต่งกาย การขับร้อง และดนตรี พ่อโนราแต่งกายแบบโนรา แต่ขับ
ร้องและเจรจาเป็นภาษามลายูถิ่นและภาษาไทย นางร�ำซึ่งเป็นชาวไทยมุ สลิม แต่ง
กายแบบพื้นเมือง ขับร้องและเจรจาด้วยภาษามลายูถิ่น ในด้านบทบาทของโนรา
แขก นอกจากเป็นเครื่องนันทนาการของชาวบ้านแล้ว ยังเป็นสื่อติดต่อกับวิญญาณ
สิ่ งเร้นลับเหนือธรรมชาติ เป็นสื่อมวลชนชาวบ้าน เป็ นสิ่งสืบสานสร้างความสัมพันธ์
ทางสังคม เป็นการพัฒนาคุณภาพประชากร เป็นการสร้างฐานะทางเศรษฐกิจ แม้ว่า
เรื่องนี้มีวิ ธีการศึกษาแบบเดียวกั นกับการศึกษาโนราของชาวไทยพุทธ แต่ การน�ำ
โนราแขกมาศึกษาครั้งนี้น่าสนใจอย่ างยิ่ง เพราะว่าอย่างน้อยที่สุดได้เสนอความ
หลากหลายทางวัฒนธรรมในพื้นที่ ช่วยให้เข้าถึงวัฒนธรรม เกิดความภาคภูมิใจ
และเป็นที่ยอมรับในความหลากหลายของชุมชนอันเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนา
ส�ำหรับงานศึกษาค้นคว้าในกลุ่มของชาวไทยมุสลิมที่ น่าสนใจอีก 2 เรื่ อง
คือ รองแง็งฝั่งอันดามัน : เนื้ อหา รูปแบบ และการสืบสานทางวัฒนธรรม กับเรื่อง