งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 285
เรื่องทั่วไป กฎหมาย พงศาวดาร ฯลฯ อักษรและภาษาที่ใช้บันทึ กเก่าตั้งแต่ช่วง
ปลายสมัยอยุธยาถึงต้นสมัยรัตนโกสินทร์ อักษรและอักขรวิธีต่างจากปัจจุบันมาก
การเขียนเนื่องจากไม่มีพจนานุกรมใช้ รูปค�ำจึงเขียนต่างๆ กัน มักสะกดค� ำตาม
เสียงที่ได้ยินไม่ค�ำนึงว่าพยั ญชนะใดเป็นตัวสะกด เน้นแต่เพียงว่าอ่านออกเสียงแล้ว
มีความหมายตามวัตถุประสงค์ที่สื่อกั นให้เข้าใจเท่ านั้น อักขรวิธีที่เขียนจึงมีมากแบบ
ตามความสามารถของผู้เขียน นอกจากนั้นการเขียนตามค�ำบอกตามเสียงที่ได้ยิน
ก็เป็นเหตุผลให้เขียนต่ างกัน การประหยัดกระดาษก็เป็นเหตุผลหนึ่งที่ท�ำให้เขียน
ต่างกันด้วย อีกทั้งการเขียนบางครั้งมีการน�ำอักษรขอมที่เป็นตัวเชิงมาเขียนมาใช้
แทนพยัญชนะและไทยตัวเต็ม การเขียนอักษรในหนังสือสมุดไทยจึงมีแตกต่างกัน
ไม่มีแบบฉบับที่แน่นอน
ในกลุ่มวรรณกรรม ผลงานศึกษาค้นคว้ามี ทั้งงานประเภทบทความ งาน
วิจัย และงานวิทยานิ พนธ์ ส่วนประเด็นศึกษามีทั้งที่เป็นความรู้พื้นฐาน และงานที่
พยายามเจาะลึกในด้านต่างๆ สาระของงานมีทั้งวรรณกรรมประเภทมุขปาฐะและ
วรรณกรรมลายลักษณ์
วรรณกรรมมุ ขปาฐะส่วนใหญ่มุ่งศึกษานิทานชาวบ้านในพื้นที่ต่างๆ ในภาคใต้
การศึกษาใช้วิธีการเก็บรวบรวมด้วยการสัมภาษณ์ผู้รู้ในท้องถิ่น จั ดจ�ำแนกประเภท
ตามลักษณะเนื้อหาด้วยการใช้หลักคติชนวิ ทยา แล้ววิเคราะห์เนื้อหาของงาน เช่น
การวิเคราะห์นิทานพื้นบ้านไทยมุสลิม จังหวัดปัตตานี (นุชนาถ เหละดุหวี, 2537)
ได้รวบรวมนิทานแล้วจ�ำแนกรูปแบบเป็นนิทานคติ นิทานปรัมปรา นิทานบุคคล และ
นิทานเข้าแบบ ต่อจากนั้นวิเคราะห์โลกทัศน์จากนิทานดังกล่าว พบว่า นิทานเป็น
จินตนาการที่สะท้อนให้เห็นสภาพสังคม และวิถีชีวิตของชาวไทยมุสลิม จังหวัด
ปัตตานี ในด้านโลกทัศน์ที่มนุษย์มีต่อมนุษย์ มนุษย์มี ต่อธรรมชาติ และที่มนุ ษย์มี
ต่อสิ่งเหนือธรรมชาติ ผลงานศึกษาเกี่ยวกับนิทานอีกชิ้นหนึ่ง คื อ ศึกษาวัฒนธรรม
ในนิทานพื้นบ้าน อ�ำเภอบางแก้ว จังหวัดพัทลุง เป็นการรวบรวมและวิ เคราะห์นิทาน
ท�ำให้ เห็นวัฒนธรรมที่ปรากฏในนิทาน คือ วัฒนธรรมด้านชีวิตครอบครั วสะท้อนให้
เห็นความสัมพั นธ์ของบุคคลในครอบครัว การอบรมสั่ งสอนบุตรหลาน วัฒนธรรม