274 สืบโยดสาวย่าน
ความโดดเด่นของงานชุดนี้อีกอย่างหนึ่ง คือ ภาพประกอบที่ได้มาจากการ
เก็บรวบรวมจากปรากฏการณ์ในสังคมและจากการสาธิตของผู้เป็นศิลปิ นในครั้ง
นั้น ส่วนสาระส�ำคัญของการแสดงที่รู้จักกั นดีแต่นิยมกันเฉพาะในท้องถิ่น ได้แก่
ปืด เพลงนา รองแง็ ง กรือโต๊ะ มะโย่ง ซัมเปง ดิเกฮูลู และซีละ มี เพียงสองเรื่อง
เป็นที่นิยมในกลุ่มไทยพุทธ ได้แก่ ปืด และเพลงนา นอกจากนั้นล้วนเป็นความนิยม
ในหมู่ชาวไทยมุสลิม ปื ด หรือโพนปื ด เป็นเครื่องประโคมของชาวบ้านในอ�ำเภอ
ปากพนัง อ�ำเภอเมือง อ� ำเภอท่าศาลา อ�ำเภอหัวไทร และอ�ำเภอเชียรใหญ่ จั งหวัด
นครศรีธรรมราช เพลงนา เป็นที่นิยมในกลุ่มชาวไทยพุทธที่ท�ำนาเกือบทุกพื้นที่ใน
ภาคใต้ ส่วนรองแง็ง กรือโต๊ะ มะโย่ง ซั มเปง ดิเกฮูลู และซีละ แพร่หลายทั่วไปใน
จั งหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส วิธีการศึกษาใช้วิธีการเดียวกันกับการศึ กษา
การแสดงที่นิยมแพร่หลายในบริเวณกว้าง และการก�ำหนดประเด็นของการศึกษา
ก็ ใกล้เคี ยงกัน สาระส�ำคัญของแต่ละเรื่องจึงมีความสมบูรณ์ตามข้อมูลที่ค้นคว้า
ศึกษาได้ขณะนั้น และเช่นเดียวกันงานของกลุ่มนี้ได้ช่วยให้เห็นถึงวิถีชีวิต ค่านิยม
และโลกทัศน์ ของชาวไทยกลุ่มนี้ ในแง่มุมหนึ่งได้เป็นอย่างดี
ส�ำหรับดนตรีของชนกลุ่มน้อยชาวซาไก ผลงานเรื่องนี้นอกจากอาศัยข้อมูล
จากเอกสารเป็นบางส่วนแล้ว เนื้อหาเกือบทั้งหมดได้จากการที่ผู้ศึกษาเข้าไปสัมพั นธ์
และคลุกคลี อยู่อาศัยท�ำให้ได้เรื่องราวที่เป็นจริงทั้งด้านวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ เครื่อง
ดนตรี และการแสดงดนตรีร้องร�ำท�ำเพลงในโอกาสต่างๆ ส�ำหรั บเครื่องดนตรีทั้ง
8 ชนิด ล้วนประดิษฐ์ขึ้นอย่างง่ายๆ จากไม้ไผ่ทั้งสิ้น (ไพบูลย์ ดวงจันทร์, 2551)
ผลงานของการศึกษาองค์ความรู้กลุ่มดนตรีและการละเล่นที่กล่าวมาแล้วนับได้ว่า
เป็นความเป็นจริงในช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งช่วยให้เห็นได้ชัดว่าดนตรีภาคใต้มีเฉพาะที่ใช้
ประกอบการละเล่นพื้นเมืองเท่านั้น ไม่มีการเล่นดนตรีชิ้นเดียวโดยเฉพาะ เครื่อง
ดนตรีส่วนใหญ่ เป็นเครื่องให้จังหวะ ดนตรีและการละเล่นภาคใต้สะท้อนให้เห็ น
ชั ดเจนว่านิสัยของชาวภาคใต้นั้นเป็นคนยั้งคิดนิดหนึ่ง แล้วตัดสินใจอย่างเฉียบขาด
โดยฉับพลัน การศึกษาเรื่องนี้จึงเป็นสิ่งที่มีคุณค่าต่อการศึกษาสภาพสังคม ค่านิยม
และโลกทัศน์ได้เป็นอย่างดี หากมีการศึกษาค้นคว้าที่ถูกหลักวิชากว่าที่เป็นอยู่ ก็น่า
จะเป็นลู่ทางหนึ่งที่จะน�ำมาใช้ช่วยแก้ปัญหาต่างๆ ได้