งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 271
ตั้งแต่ขั้นเตรียมการก่อสร้าง ขั้ นก่อสร้าง และขั้นอยู่อาศัย ความเชื่อเกี่ยวกับฤกษ์
ยาม ทิศ การยกเสาภูมิ การนอนการนั่งในกุฏิ เป็นต้น
ส�ำหรับผลงานศึกษาวิจัยเกี่ยวกับความเชื่อและพิธีกรรมใบ้ หวยของชาวบ้าน
ในจังหวัดพัทลุง ซึ่งเป็นผลงานที่เน้ นการศึกษาจากข้อมูลภาคสนามด้วยการสังเกต
สัมภาษณ์ บันทึกการประกอบพิธีกรรม พบว่า การประกอบพิธีกรรมกระท�ำด้วยการ
เข้าทรง ใช้พืชเป็นสื่อ และใช้สัตว์เป็นสื่อ โดยมีขั้นตอนการประกอบพิธีกรรมตั้งแต่การ
เตรียมสิ่งของเครื่องใช้ การจัดสถานที่ และการประกอบพิธีกรรม (วีระศักดิ์ วิจิตรโสภา,
2544) ผลงานชิ้นนี้นอกจากบันทึกปรากฏการณ์ดังกล่าวแล้วยังได้วิเคราะห์ผลกระทบ
จากประกอบพิธีว่ามีทั้งด้านบวกและด้านลบด้วย คือ ด้านบวกเป็นการสร้างขวัญ
และก�ำลังใจ ส่วนด้านลบ เนื่องจากหวยเป็นการพนั นจึงส่งผลสื บเนื่องที่ก่อให้เกิด
ความเสื่อมต่างๆ ตามมา งานศึกษาทั้ง 2 เรื่ อง ดังกล่าวจึงเป็นเสมือนการบันทึก
ปรากกฎการณ์ทางสังคม ที่มิได้แสดงนั ยหรือความหมายทางสังคมในระดับลึกแต่
ประการใด แต่ก็เป็นงานพื้นฐานซึ่งสามารถแตกแขนงการศึ กษาได้หลายแง่มุม
5.3 พลังทางวัฒนธรรมในดนตรี และการละเล่น
ผลงานศึกษาค้นคว้ากลุ่มดนตรีและการละเล่น มีทั้งงานที่เป็นความรู้ทั่วไป
และงานศึกษาที่พยายามเจาะลึกในบางด้าน ผลงานศึกษากลุ่มนี้จ�ำแนกออกเป็น
สองกลุ่มย่อย คือ กลุ่มดนตรีและการละเล่นของชาวไทยพุทธ และดนตรีและการ
ละเล่นของชาวไทยมุสลิม
เนื้อหาสาระในส่ วนที่ เกี่ ยวกับดนตรี ซึ่งผู้ศึกษาใช้วิธีศึกษาจากเอกสาร
และการสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้องให้ภาพรวมว่า ดนตรีภาคใต้มี วิวัฒนาการสัมพันธ์
กับพิธีกรรม ความเชื่อ ประเพณี และความบันเทิงทั่วไป เช่น สวดมาลัย ค�ำตัก
เพลงแห่นาค เพลงเรือ เป็นต้น (สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์, 2542) ขณะที่ดนตรี ที่ใช้
ประกอบการแสดงมีวิวัฒนาการมายาวนานจนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวกลายเป็น