264 สืบโยดสาวย่าน
การด�ำเนินงานครั้งนี้เริ่ มจากน�ำงานบรรณนิทัศน์ทั้งหมดที่จ�ำแนกเป็นกลุ่ ม
เนื้อหา โดยในแต่ละกลุ่มคัดเลือกงานที่โดดเด่นจ�ำนวนหนึ่งมาวิเคราะห์ ควบคู่ไป
กั บการวิเคราะห์ได้มีการประเมินและสังเคราะห์ควบคู่ไปด้วย ในการสังเคราะห์
และประเมินได้ให้ความส�ำคัญกับการศึกษาความคิดที่อยู่เบื้องหลังของงานนั้ นๆ
มากกว่าการมองเทคนิควิธี กฎเกณฑ์หรือแนวคิดใดแนวคิ ดหนึ่งตายตัว อีกทั้ง
พิจารณาวิธีการเชื่อมโยงความคิดในงานกลุ่มเดียวกันว่ามีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์
กั นอย่างไร นอกจากนี้ในผลงานแต่ละกลุ่มได้พิจารณาเชิงเปรียบเทียบควบคู่ไปด้วย
เพื่อให้เห็นจุดเด่นจุดด้อยในแต่ละงาน อีกทั้งพยายามหาข้อจ�ำกัดของจุดอ่อนของ
งานแต่ละชิ้ นว่าอยู่ที่ไหนเพื่อใช้เป็นแนวทางในการพั ฒนางานต่อไป สิ่งหนึ่งในการ
ประเมินที่ น�ำมาใช้ คือ การไม่ยึดติดอยู่กับคุณค่าใดคุณค่าหนึ่ง แต่เน้นที่ความหลาก
หลายในการใช้วิธีต่างๆ โดยพิจารณาพื้นฐานหรือบริ บทของแต่ละชิ้นว่ามีลักษณะ
เฉพาะท้องถิ่นหรือสังคมนั้นๆ ตั้งอยู่บนฐานบริบทอะไร ด�ำรงอยู่ในวัฒนธรรมนั้นได้
อย่างไร และอยู่ในสภาพใด ทั้งนี้เพื่อจะได้เข้าใจงานที่ประเมินได้อย่างลึกซึ้ง
ในส่วนของการประเมินและสั งเคราะห์วิ ธีวิทยา เริ่มต้ นจากการดูวิธีการ
เข้าถึงปัญหาแบบต่างๆ ว่าใช้วิ ธีการอะไร มีความชั ดเจนในวิธีการดังกล่าวเพียง
ใด การดูความชัดเจนใช้วิธีการพิจารณาจากเครื่องมือที่ใช้ในการศึ กษาเป็นประเด็น
ส� ำคัญ นอกจากนี้ยังพิจารณาว่าวิธีวิทยาที่น�ำมาใช้ในงานชิ้นนั้นได้แสดงถึงการ
ปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ต่างๆ อย่างไร โดยเฉพาะกระบวนทัศน์ที่ว่าด้วยความ
หมายทางวัฒนธรรม และทิศทางในการเชื่อมโยงด้านอื่ นๆ อีกทั้งยังพิจารณาดูว่า
วิธีวิ ทยาที่น�ำมาใช้มีความพยายามที่จะยกระดับการศึกษาให้หลุดออกจากแนวคิด
เดิมๆ หรือไม่อย่างไรด้วย ในขั้นตอนสุ ดท้ายน�ำข้อมูลเนื้อหาและวิธีวิ ทยาที่ได้จาก
การประเมินและสังเคราะห์มาพิ จารณาสาระเพื่อน�ำไปใช้ เชิงนโยบายการพัฒนางาน
วิจัย พร้อมทั้งตั้งข้อสังเกตหรือเสนอแนะการแก้ปัญหา ด้วยการเชื่ อมโยงถึงระบบ
คิดและภูมิปัญญาของท้องถิ่นที่ ปรับเปลี่ยนด้วย