บทที่ 5
สืบโยดพลังวัฒนธรรมในศิลปะภาคใต้
ชวน เพชรแก้ว
5.1 บทน�ำ
วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่มนุษย์ สร้างขึ้น เป็นผลสืบเนื่องจากพฤติกรรมหรือความ
สัมพันธ์ของมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม มนุษย์กับมนุษย์ และมนุษย์กับสังคม ผลแห่ง
ความสัมพั นธ์ที่มีมานี้เป็นไปตามกฎของธรรมชาติ และกฎอนิจจังของสังคม คื อ มี
การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ปรวนแปร ดับไป และเกิดใหม่ วงจรนี้หมุนเวี ยนเป็นพลวัตไม่มี
สิ้นสุด ที่เป็นเช่นนี้เพราะมนุษย์มีสติปัญญา มีความคิดในการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ
อยู่ตลอดเวลา ซึ่งแตกต่างจากสั ตว์ทั่วไปที่มีวิวัฒนาการมาอย่างไรก็สืบทอดกันไป
อย่างนั้น โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลง (เอกวิทย์ ณ ถลาง, 2533) นอกจากพฤติกรรม
ของมนุษย์เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเอง หรือเกิดจากสัญชาตญาณซึ่งเป็นพฤติกรรม
ส่วนน้อยแล้ ว พฤติกรรมส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมดของมนุษย์เป็นพฤติกรรมที่เกิด
จากการเรียนรู้ มนุษย์เริ่มเรียนรู้ตั้งแต่เกิ ดไปเรื่ อยๆ จนตาย ผู้เกิดมาในวัฒนธรรม
ใดก็จะเรียนรู้สิ่งต่างๆ ในวัฒนธรรมนั้น การที่ประชากรของสังคมในประเทศต่างๆ
มีพฤติ กรรมอย่างเดียวกัน หรือแตกต่างกันไปนั้น เพราะมี การเรียนรู้ต่างกั นไปตาม
วัฒนธรรมของตน การกระท�ำดังกล่าวท�ำให้วัฒนธรรมของสังคมแตกต่างกัน การ
เรียนรู้ที่กล่าวแล้วรวมถึงการเรียนรู้แบบรู้ ตัวหรือไม่รู้ตัวด้วย โดยผ่านสื่อกลางที่เป็น