182 สืบโยดสาวย่าน
(มอแกน) ซึ่งยังคงอาศัยเรือเร่ร่อนตามฤดูกาล บริเวณหมู่เกาะต่างๆ ในเขตรอยต่อ
พม่าและไทย อาศั ยเพิงพักชั่วคราว ไม่มีการสร้างบ้านเรือนถาวร ทางรัฐบาลไทย
ยั งไม่สามารถออกบัตรประชาชนและทะเบียนบ้านให้ได้เช่นเดียวกับซาไก อย่างไร
ก็ ตาม แม้กลุ่มที่ ได้รับรองสิทธิตามกฎหมายแล้วส่วนใหญ่ก็ยังคงมีปั ญหาเรื่องสิทธิ
ในที่ดินอยู่อาศัยและท�ำกิน เนื่ องจากด้อยการศึกษา ขาดความรู้ด้านกฎหมาย และ
ไม่มีพลังต่อสู้เรียกร้องสิทธิที่ควรจะได้
ด้วยกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเล เป็นชนกลุ่มเล็กๆ ที่มีโลกทัศน์และวิ ถีคิดแตกต่าง
จากคนเมืองทั่วไป เมื่อจ�ำเป็นต้องมีปฏิสัมพันธ์กับผู้คนต่างชาติพันธุ์ที่แตกต่างกัน
มาก จึงจ�ำเป็นต้องปรับตัวให้อยู่รอดท่ามกลางมายาคติ การกีดกัน และการเลือก
ปฏิบัติทางชาติพันธุ์เช่นเดียวกับซาไก ดังเช่นที่ปรากฏในผลงานบางเรื่องซึ่งพูดถึง
ประเด็นการใช้ค� ำเรียก “ชาวเล” เป็นค�ำรวมส�ำหรับเรียก มอแกน (มอแกนเกาะ)
มอแกลน (มอแกนบก) และอูรักโว้ย ท�ำให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกลุ่มชาติ พันธุ์
คลุมเครือ ส่งผลให้ คนเข้าใจว่าชาวเล ทุกกลุ ่มมี ลักษณะสั งคมและวัฒนธรรมที่
เหมือนกัน และมองข้ามความหลากหลายทางสังคมและวัฒนธรรม หรือมองแบบ
เหมารวมกัน นอกจากนั้น ยังเกิดปัญหาจากความเข้าใจที่สับสน อคติ และมายา
คติ เกี่ยวกับความหมายของค�ำว่า “ชาวเล” ซึ่งมีหลายความหมายโดยเฉพาะกลุ่ม
มอแกน เช่น ผู้ที่อาศัยอยู่ริมทะเล และประกอบอาชีพประมง กลุ่มชาติ พันธุ์เฉพาะ
บริเวณชายฝั่งทะเลและเกาะ แถบหมู่เกาะอันดามัน เป็นค�ำด่าเปรียบเปรยกับกลุ่ม
ชาติพันธุ์ที่ถูกมองว่าเป็ นคนที่สกปรก ไม่ชอบเรียนหนังสือ หาสตางค์ได้เท่าไหร่ก็จับ
จ่ายไม่เก็บหอมรอมริบหมด การมองชาวเลว่า ล้าหลัง ต�่ำต้อยเป็นวาทกรรมทาง
สั งคมซึ่งถูกสร้างขึ้ นจนกระทั่งครอบง�ำคนในสังคมใหญ่ ซึ่งการมองเช่นนี้นับเป็นอคติ
ทางชาติพันธุ์ที่มุ่งเน้นที่ข้อเสียหรือลักษณะนิสัยด้ านลบ เป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่
หยุดนิ่งและมองด้านเดียวทั้งๆ ที่สิ่งดีๆ เกี่ยวกับชาวเลมีมากมายแต่สิ่งเหล่านั้นถูก
ละเลยไม่ น�ำมากล่าวอ้าง ชาวเลส่ วนใหญ่จึงยอมรับชื่อ “ไทยใหม่” ซึ่งเป็นวาทกรรม
เพื่อตอบโต้ ภาพลักษณ์เชิงลบที่สังคมใหญ่สร้างขึ้นและตอกย�้ำตลอดเวลาที่ผ่านมา
(นฤมล อรุโณทัย (หิญชีระนันท์) : 2546)