170 สืบโยดสาวย่าน
สังคมมอแกนเกาะกลุ ่มหนึ่งๆ อยู่รวมกันประมาณ 20-40 ล�ำ ภายในเรือ
ล� ำหนึ่งๆ นับเป็นหนึ่งครัวเรือ มีทั้งรูปแบบของครอบครัวรวมและครอบครัวเดี่ยว
ขนาดเรือหรือ “ก่าบาง” กว้างประมาณ 5 x 11 ฟุต มีเนื้อที่ใช้สอยเป็นสัดส่วน
ครอบครัวรวมจะใช้เนื้อที่บริเวณท้ ายเรือเป็นที่พักผ่อนหลับนอนของพ่อแม่ซึ่งเป็น
ผู้น�ำครอบครัวและท�ำหน้าที่ถือหางเสือเรื อเมื่อน�ำเรือออกทะเล เนื้อที่ว่างกลางเรือ
ช่วงกลางวันใช้เป็นที่กินอาหาร กลางคืนเป็นที่ นอนของลูกสาวและลูกเขย ส่วนหัว
เรือกลางวันหุงหาอาหาร กลางคืนเป็นที่นอนของลูกและหลานโสด กรณีที่คู่สมรส
ของผู้น�ำครอบครัวรวมคนใดคนหนึ่งเสียชีวิ ตลง ลูกสาวและลูกเขยจะรับหน้าที่
ในต�ำแหน่งท้ายเรือแทน ส่วนพ่อหม้ าย หรือแม่หม้ายก็จะไปนอนรวมกับลูกและ
หลานโสดบริเวณหัวเรือ พ่อแม่ของครอบครัวเดี่ยวก็จะอยู่ในต�ำแหน่งท้ายเรือเช่น
กั น (อาภรณ์ อุกฤษณ์ : 2537)
โครงสร้างสังคมของมอแกลนมี ลักษณะที่ โน้ มเอียงมาทางไทย มี การยืม
ค�ำเรียกญาติภาษาไทยไปใช้ เช่น ทวดใช้เรียกบรรพบุรุษทั้งหมด และมีค�ำเรียกพี่
ป้า น้า อา ปู่ ย่า ตา ยาย ปู่ทวด ย่าทวด ฯลฯ มีข้อห้ามในการแต่งงานกันในสาย
เครือญาติที่เป็นลูกพี่ลูกน้องกัน โดยเฉพาะฝ่ายชายมีศักดิ์เป็นลูกผู้น้อง และฝ่าย
หญิ งมีศักดิ์เป็นลูกผู้พี่ นิยมแต่งงานในกลุ่มมอแกลนด้วยกัน แต่ก็มีบ้างที่แต่งงานกับ
ชาวไทยที่มาจากชนชั้นยากจนและสามารถปรับตัวเข้ากับวิถีชีวิ ตของชาวมอแกลน
ได้ (โอลิ เวียร์ แฟร์รี และคณะ : 2549)
มีผลงานที่ศึกษาเกี่ยวกับสุขอนามัยของชาวเลไว้ หลายเรื่อง ส่วนใหญ่จะ
เป็นชาวเลที่อาศัยในจังหวัดภูเก็ต แต่ก็มีการศึกษาชาวเลที่อื่นบ้ าง เช่น ผลการ
ศึกษาสภาพชุมชนชาวเลภูเก็ต 4 หมู่บ้าน มีครัวเรือน 397 หลัง มีประชากร 1,979
คน อาศัยบนที่ ดินของนายทุนเจ้าของที่ อาชีพหลักของชุมชนคือจับสัตว์น�้ำหรือหา
ของทะเล ร้อยละ 90 ไม่มีส้วมใช้ สุขภาพของประชาชนโดยทั่วไปอยู่ในเกณฑ์แข็ง
แรง ร้อยละ 80 ของประชาชนวัยผู้ใหญ่เป็นโรคผิวหนั ง ปัญหารุนแรงของหมู่บ้าน
ประการหนึ่ง คื อ แหล่งน�้ำกินน�้ำใช้ ความคิดเห็นของประชาชนด้านสุขภาพอนามัย
ร้อยละ 87 เห็ นว่าเด็กในหมู่บ้านแข็งแรงดี ร้อยละ78 เห็นว่าตนเองมีสุขภาพแข็งแรง