งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 57
ประการต่อมา ซึ่งนับเป็นจุ ดเด่นอีกอย่างหนึ่งของการพัฒนาวิธีวิจัยใน
แนวเครือข่ายนี้ นั่นก็คือ การสร้างระบบและทีมงานในการบริหารการวิจัย ความ
จ�ำเป็นของการพัฒนาระบบดังกล่าวเกิดมาจากข้อเท็ จจริงที่ว่า การกระตุ้นการ
เรียนรู้ในลักษณะเครือข่ายและลักษณะที่ ให้ชาวบ้านเข้าร่วมก�ำหนดทิศทางนั้ นมี
จ�ำนวนผู้เข้าร่วมที่หลากหลาย มาจากหลายฝ่าย ในบางกรณีศึกษาก็หลายหมู่บ้าน
ท�ำให้ประเด็นการประสานงาน ประสานความเข้าใจ และประสานความขัดแย้งใน
หลายระดับเป็นสิ่ งที่เหน็ดเหนื่อย ต้องอาศัยเวลาและจ�ำเป็นต้องมีทีมงานประสาน
นอกจากนี้ สกว.ยังมีวิสัยทัศน์ที่เล็งเห็นความจ�ำเป็นที่ต้องสร้างแผนการวิจัยระดับ
มหภาคที่เน้นการประสานงานของเครือข่ายในภาคต่างๆ และมองไกลถึงในระดับ
ภูมิภาคด้วย ส� ำหรับระดับรากหญ้าในพื้ นที่นั้น มีนโยบายจัดตั้ งทีมเจ้าหน้ าที่ผู้
ประสานงานในพื้นที่หรือ “พี่เลี้ยง” (research counselors) ซึ่งมีหน้าที่แปรความ
ต้องการของชาวบ้านให้กลายเป็นโจทย์วิจัย จัดประสานงานเพื่อก�ำหนดกระบวนการ
วิจัย ประสานทัศนคติ เอื้อให้การต่อรองเป็นไปได้ ช่วยเก็บรวบรวมและบันทึกข้อมูล
ช่วยคิดวิเคราะห์ เขียนรายงาน ตลอดจนจัดการด้านงบประมาณ การเงิน การ
บัญชี การจัดท�ำสัญญา และเมื่อผลงานวิ จัยเสร็จออกมาแล้ว ก็ช่วยจัดการให้มี การ
เสนองานกลับสู่ชุ มชน กล่าวโดยรวมคือบริหารจัดการให้โครงการด�ำเนินไปอย่างมี
ประสิทธิภาพ
ในแง่โครงสร้างมหภาค สกว.จัดตั้งศูนย์ประสานการวิจัยเพื่อท้องถิ่น (node)
เพื่อหนุนเสริมเครื อข่ายของระบบวิ จัยขึ้นในจังหวัดต่างๆ ทั่วทุกภาคในประเทศ
ในช่วงการเก็บข้อมูลในปี 2550 มีพี่เลี้ยงงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นทั้งหมดจ�ำนวน 45 คน
ประจ�ำอยู่ใน 32 ศูนย์ประสานงาน ครอบคลุมพื้ นที่ 49 จังหวัด โดยในภาคเหนือ
มีจ�ำนวนศูนย์และพี่เลี้ยงมากที่สุด คือ 12 ศูนย์ และพี่เลี้ยง 13 คน (สกว. การ
ประชุมประจ�ำปีงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น, 2548: 33) เนื่องจากการเชื่อมโยงเครือข่ายเป็น
หัวใจของยุทธศาสตร์การวิจัย สกว.จึงเน้นมิติการเชื่ อมโยงความรู้ทั้งในแนวดิ่งและ
แนวราบ ในแนวราบคือการประสานเครือข่ายกับองค์กรภายนอกเช่นสสส. หรือ
องค์กรพัฒนาเอกชนและหน่วยงานอื่ นของรัฐ นอกจากนั้น ยังนิยมสร้างเครือข่าย