งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 45
รูปแบบบ้านเขตดั งกล่าว แนวการศึกษาเช่นนี้จัดอยู่ในกรอบการอธิบายเชิงจุดก�ำเนิด
(genetic mode of analysis) โดยได้อิทธิพลจากทฤษฎี การแพร่กระจายทางวัฒนธรรม
(diffusionism) จากนั้นในบทต่อๆมาของหนังสือ ผู้วิจัยหันกลับมาหากรอบคิดแบบ
โครงสร้างนิยม คือศึกษาความสอดคล้องกันของโครงสร้างทางสถาปัตยกรรมกับ
โครงสร้างของความคิดทางวัฒนธรรม มีการสนทนาอย่างมีชีวิตชีวาระหว่างข้อมูล
ที่ได้จากการศึกษาเปรียบเทียบและกรอบทฤษฎี เช่น แม้จะน�ำวิธีการของ ปิแยร์
บูร์ดิเยอร์ มาใช้ซึ่งเป็นตัวอย่างคลาสสิคของการศึกษาเรื่องการใช้พื้นที่ในบ้านและค่า
นิยมทางสังคม โดยเฉพาะกรอบการแบ่งแยกทางเพศ ผู้วิจัยตั้งค�ำถามว่าข้อสรุปของ
บูร์ดิเยอร์ นั้น เป็นข้อสรุปของตัวบูร์ดิเยอร์เองหรือเป็นวิธีคิดของชาวเบอร์เบอร์กันแน่
ผู้วิจัยยังพบจากข้อมูลสนามในเขตที่ศึกษาว่า ตรงกันข้ามกับกรณีของชาวเบอร์เบอร์
ที่มีการแบ่ งแยกทางเพศชั ดเจน บ้านในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ดูจะไม่จ�ำกัด
กรอบของผู้หญิงให้อยู่แต่เพียงในครัวเรือน ผู้หญิงที่นี่มีบทบาทส�ำคัญในเศรษฐกิจ
พิธีกรรมและบางครั้งในทางการเมืองด้ วย โลกทัศน์ของคนแถบนี้ดูจะชื่นชมการผสม
ผสานพลังของทั้งสองเพศมากกว่าที่จะเน้นการแยกทั้งสองเพศให้เป็นขั้ วตรงข้าม
นอกจากรูปแบบการอธิ บายเชิงโครงสร้างหรือเชิงจุดก�ำเนิดแล้ ว รูปแบบ
การวิเคราะห์สังเคราะห์ข้อมูลอีกแบบหนึ่ งก็คือ การอธิบายหรือวิเคราะห์เชิงหน้าที่
(functional mode of analysis) การอธิบายในแนวนี้ครอบคลุมการใช้ทฤษฎีแบบหน้าที่
นิยม (functionalism) หรือโครงสร้างหน้าที่นิยม (structural functionalism) ตลอด
จนการอธิบายทางประวัติศาสตร์ หรือรัฐศาสตร์ที่เน้นบทบาททางสังคมของศิ ลปะ
งานวิจัยเรื่ องผ้าของซูซาน คอนเวย์ (Conway, 2003) เป็นงานระดับมหภาคที่ใช้ทั้ง
ข้อมูลประวัติศาสตร์ มานุษยวิทยา การสัมภาษณ์ และสังเกตการณ์ ผู้เขียนชี้ให้
เห็นบทบาททางสังคมของผ้า เช่น การเรียนทอผ้าเป็นกลไกที่ผู้หญิงได้รับการปลูก
ฝังค่านิยมทางศาสนา และผ้ายังเป็นเครื่องมือของการสื่อสารเพื่อแสดงอัตลักษณ์
ทั้งอัตลักษณ์เฉพาะบุคคล อัตลักษณ์ประจ�ำชาติพันธุ์ และอัตลักษณ์ทางชนชั้น
นอกจากนั้น เพื่อแก้ไขจุดอ่อนของหน้าที่นิยมในเรื่องการวิเคราะห์เชิงสถิตย์ ผู้เขียน
จึงเน้นบทบาทของผ้าในกระบวนคลี่ คลายทางประวัติศาสตร์ ด้วย ในแง่การเมือง