248 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
and the Understanding of the Lanna Thai Cultures and Histories” ซึ่งไปน�ำเสนอ
ในการประชุ มทางวิชาการนานาชาติว่าด้วยไทยศึกษา ครั้งที่ 9 ณ Northern Illinois
University ผู้เขียนได้รวบรวมต�ำรับยาสมุนไพรที่ใช้ในกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในภาคเหนือ
ของไทยไว้ได้จ�ำนวน 103 ต�ำรับ ทั้งยังได้เสนอแนะให้มีการอนุรักษ์ภูมิปัญญา
ด้ านการแพทย์พื้นบ้าน ตลอดจนความเข้าใจในความเป็นมาทางประวัติศาสตร์และ
วัฒนธรรมของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ด้วย
หลังจากปี พ.ศ. 2547 พบว่ามีงานศึกษาวิจัยเกี่ยวกับภูมิปัญญาด้านสุขภาพ
และการแพทย์พื้นบ้านจ�ำนวนมาก ซึ่งส�ำรวจได้จ�ำนวน 10 เรื่อง และหลายเรื่อง
ในจ�ำนวนนี้เป็นการศึกษาระบบภูมิปัญญาด้านการแพทย์ของชนเผ่าพื้ นเมือง
ในระดับชุมชน ด้วยการพรรณนาภูมิปัญญาดังกล่าวอย่างถึงละเอียดดังตัวอย่าง
เช่ น ทรงวิ ทย์ เชื่อมสกุล (2547) ศึกษามโนภาพเกี่ยวกับ “กลั๊งชั่ว” (ผียา) ของชาวม้ง
ขณะที่สมเกียรติ จ� ำลอง (2547) ศึกษาทั้งภูมิ ปัญญาด้านการจัดการทรัพยากร
ธรรมชาติและการแพทย์พื้นบ้านของชาวเมี่ยนและ ทวิช จตุ วรพฤกษ์ (2547) ศึกษา
บทบาทของหมอยาชาวลีซู ส่วน อุไรวรรณ แสงศร (2547) ศึกษาระบบการดูแล
สุ ขภาพของชาวอ่าข่า และ วิเชี ยร อันประเสริฐ (2547) ศึกษาระบบการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและการดูแลสุขภาพของชาวกะเหรี่ยง
ส� ำหรับงานวิ จัยเชิงวิเคราะห์ และสร้างข้อถกเถียงได้อย่างน่ าสนใจนั้น
จะเห็นได้จากบทความของ โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ และราตรี ปิ ่นแก้ ว (2547)
ซึ่ งได้วิเคราะห์ให้เห็นว่า การแพทย์แผนตะวันตกในฐานะตัวแทนของอ�ำนาจรัฐ
ขยายอิทธิพลเข้ามาเบียดขับการแพทย์พื้นบ้านในชุมชนม้งและในท�ำนองเดียวกัน
ก็ คือบทความของจุงโกะ อีดะ (2547) ก็ ได้วิเคราะห์ถึงอ�ำนาจของการแพทย์แผนใหม่
อั นเป็นอุดมการณ์ของรัฐที่เข้ามาส่งผลต่อการแพทย์พื้นบ้านโดยศึกษาผ่านการนวด
พื้นบ้าน นอกจากนั้นยังมีการศึกษาภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงระบบการแพทย์
ในภาคเหนือของ มาลี สิทธิเกรียงไกร (2545)
ขณะที่งานวิจัยของอานันท์ กาญจนพันธุ์ ในบทความเรื่อง “Changing Power
and Positions of Mo Muang in Northern Thai Healing Rituals” (Anan 2000) ซึ่ง