244 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ล้านนานั้นไม่ใช่เป็นเพียงหน่วยทางนิเวศการเมืองเท่านั้น หากยั งเป็นพื้นที่ทาง
พิธีกรรมและจักรวาลวิทยาอีกด้วย
เช่นเดี ยวกับบทความของ Shigeharu Tanabe (2000) เรื่อง “Autochthony and
the Inthakhin Cult of Chiang Mai” ซึ่งศึกษาพิธีบูชาเสาอินทขีล หรือเสาหลักเมืองของ
เมืองเชียงใหม่ และพบว่าเทศบาลนครเชียงใหม่พยายามเข้ามายึดพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์นี้
ไปอนุรักษ์แทนกลุ่มคนท้องถิ่น ที่เคยสืบทอดประเพณีมาจากยุคเจ้าเมืองเชียงใหม่
ในอดีต โดยเข้ามาก�ำกับการจัดการพิธีกรรมต่างๆ ตามคติทางพุ ทธศาสนามากขึ้น
และห้ามท�ำพิ ธีตามความเชื่อในการนับถือผี อี กทั้งยังปรับประยุกต์พิธีบูชา
เสาอินทขีลเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอีกด้วย ซึ่งมีส่วนท�ำให้พิธีกรรมนี้ถูกลดทอน
ความหมายในเชิ งจิตใจลงไป ดั งนั้นหลังจากเสร็จสิ้นพิธีฉลองเสาอิ นทขีลแล้ว
ชาวเมืองเชียงใหม่ จะย้ายพิธีกรรมต่างๆ ที่ถูกห้ ามไม่ให้ท�ำนั้นไปจั ดท�ำกันใหม่ที่
บริเวณหอผีประจ�ำแจ่งศรีภูมิเพื่อช่วงชิงพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ของคนท้องถิ่นเอาไว้
ขณะที่การศึกษาพิธีกรรมการเข้ าทรงผีเจ้านายในสังคมเมืองเชียงใหม่ของ
Shigeharu Tanabe (2002) สนใจการเปลี่ยนสถานภาพและบทบาทของผู้หญิง
งานของ Rosalind C. Morris (2000, 2002) กลับชี้ให้ เห็นถึงการต่อสู้ของกลุ่มคนเมือง
เชี ยงใหม่ ในความพยายามเข้าไปมีส่วนก�ำหนดทิศทางของการพัฒนาความเป็นเมือง
ที่ก�ำลังจะอยู่ นอกเหนือการควบคุมของพวกเขา ขณะที่พวกเขาก็ก�ำลังเปลี่ยนไป
เป็นปัจเจกชนมากขึ้น จนเริ่มจะมองไม่เห็นความส�ำคัญของพื้นที่ส่วนรวม พวกเขา
จึงหันมาบริโภคความหมายของการย้อนยุคต่างๆ เพื่อเสริมสร้างพลังของท้องถิ่น
(ดูเพิ่มเติมประเด็ นนี้ในบทที่ 4) ซึ่งสอดคล้องกับการศึ กษาการเข้าทรง ของ Pattana
Kittiarsa (1999) ในฐานะที่เป็นกระแสของวาทกรรมในสังคมบริโภคนิยมหลังสมัยใหม่
ในส่ วนของการศึกษาเกี่ยวกับความเชื่อทางศาสนาของกลุ ่มชาติพันธุ์
บนพื้นที่ สูงนั้น งานของCornelia Ann Kammerer (1996) ได้ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพั นธ์
ทางสังคมโดยผ่านการขอพรของชาวอ่าข่า; ส่วนงานของ Patricia V. Symonds (1996)
ศึกษาเกี่ยวกั บบทบาทของการอวยพรในกลุ่มชาติพันธุ์ม้ งในภาคเหนือของไทย
อั นสะท้อนให้เห็นจักรวาลวิทยาของชาวม้ง