งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 247
Junko Iida (2003) เรื่อง “The Massage and the Construction of Thai Traditional
Medicine: Diversity of Authoritative Knowledge among Social Contexts” ผู้ศึกษา
ได้เสนอข้ อถกเถี ยงว่าระบบการรักษาพยาบาลเป็นระบบความรู้ที่ถูกประกอบ
สร้างขึ้นมาในทางสังคม การนวดในฐานะภูมิปัญญาการรั กษาพยาบาลพื้นบ้าน
ก็เช่นเดียวกันถูกสร้างขึ้นมาในหลายลักษณะ ด้วยเหตุนี้ ผู้ให้บริการด้านการนวด
ในโรงพยาบาลจึงแสดงตนแตกต่ างไปจากหมอนวดเพื่อการท่องเที่ยวและ
อุตสาหกรรมทางเพศ
ในช่วงทศวรรษที่ 2530 นักวิจัยชาวไทยจึ งเริ่มสนใจศึกษาภูมิปัญญา
ด้านสุ ขภาพและการรักษาพยาบาลพื้นบ้ าน งานวิ จัยส่ วนใหญ่จะชี้ ให้เห็น
ถึงศักยภาพของภูมิปัญญาการแพทย์พื้นบ้าน เช่น งานของ ธารา อ่อนชมจันทร์
(2535) ใช้กรณีศึกษาในจังหวัดเชียงรายเปรียบเทียบให้เห็นช่องว่างในความเข้าใจ
ระหว่างการแพทย์พื้ นบ้ านกับการแพทย์ แผนใหม่ กรรณิ การ์ กันธะรั กษา
(2536) ศึกษาในระดับชุมชนในจังหวัดเชียงใหม่ โดยอภิปรายเกี่ยวกับพฤติกรรม
การใช้บริการด้านการแพทย์ของคนในชุมชน ส่วนงานวิจั ยของ อรั ญญา
มโนสร้อย และจีรเดช มโนสร้ อย (2537) เป็ นเพียงการเก็บรวบรวมและจัดหมวดหมู่
ต�ำรับยาสมุนไพรล้านนา
ขณะที่งานของ รุจินาถ อรรถสิษฐ์ (2538) ศึกษาการปรับตัวของระบบ
หมอนวดในระดับชุมชนของภาคเหนือตอนล่าง ส่วนบุษยมาศ สินธุประมา (2538)
ศึกษาการด� ำรงอยู่และการปรับตัวของแพทย์พื้นบ้านในเมืองเชียงใหม่
ในระยะแรกนั้นมีข้อสังเกตที่น่าสนใจว่ า การศึกษาด้านภูมิปัญญาด้าน
การรักษาพยาบาลพื้นบ้านของนักวิชาการไทยจะเน้ นความส�ำคัญของภูมิปัญญา
ด้านสมุนไพรอย่างมาก ดังจะเห็นได้ว่ามีงานวิจัยในระดับวิทยานิพนธ์ปริญญาเอก
เช่น วิทยานิพนธ์ของ ประดิษฐ์ จิรเดชประไพ (2540) เรื่อง ‘การด�ำรงอยู่และการ
ปรับเปลี่ยนของระบบการแพทย์ พื้นบ้ าน: ศึกษากรณีการใช้สมุมไพร ในจังหวัด
พิษณุโลก’ และบทความของ Jiradej Manosroi (2005) เรื่อง “Translation of Lanna
Medicinal Plant Recipes for Research and Development of Modern Pharmaceuticals