242 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ในช่วงทศวรรษเดียวกันนั้น Nicola Tannenbaum ก็เป็นอีกผู้หนึ่งที่สนใจศึกษา
เกี่ยวกับความเชื่อของชาวไทยใหญ่ ซึ่งได้ น�ำเสนอบทความชื่อ “Tattoos: Invulnerability
and Power in Shan Cosmology” ในปี 1987 ผู้ เขียนได้วิ เคราะห์ธรรมเนียม
การสักร่างกายว่ าเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนตามแนวทางของศาสนาพุทธและ
ความเชื่อตามประเพณีด้วยข้อมูลจากการศึกษาชาวไทยใหญ่ที่นับถือศาสนาพุทธ
ทั้งในรัฐฉาน ประเทศพม่า ประเทศจีนตอนใต้ และในจังหวัดแม่ฮ่องสอน
ต่อมาในปี 1988 Tannenbaum ได้น�ำเสนอบทความเรื่ อง “Shan Calendrical
Systems: The Everyday Use of Esoteric Knowledge” ด้วยการศึกษาระบบปฏิทิน
ของชาวไทยใหญ่ ที่เชื่อมโยงกับศาสนาพุทธและการที่บุคคลพัฒนาตนขึ้นมาเป็ น
ผู้รู้การนับรอบปฏิทินจนกลายเป็นพลังทางวัฒนธรรม ที่สามารถให้ค�ำปรึกษา
แก่คนอื่นๆ ได้ หลังจากนั้น Tannenbaum ได้หันมาศึกษาค�ำสวดของพระสงฆ์
เกี่ยวกับการปล่อยวาง การท�ำบุญและผลแห่งบุญ โดยร่วมเขียนกับ Durrenberger
ในบทความเรื่อง “Control, Change, and Suffering: The Messages of Shan Buddhist
Sermons” (Tannenbaum and Durrenberger 1989) เพื่ ออธิบายการเข้าถึ งศาสนาใน
บริบทของชาวพุทธไทยใหญ่ โดยชี้ให้เห็นว่า ค�ำสวดเหล่านั้นเป็ นอุดมการณ์ที่
เชื่อมโยงไปถึงมิติทางการปกครองและเศรษฐกิจของสังคมชาวพุทธเอง ความสนใจ
ศึกษาบทสวดต่างๆ ในพุทธศาสนายังมีการศึกษาตามมาอีกอย่างต่อเนื่อง ดังปรากฏ
ในวิทยานิพนธ์ของ Justin Thomas McDaniel (2003) และ Daniel Marc Veidlinger
(2002) ซึ่งสนใจการถ่ายทอดพระธรรมค�ำสอนผ่านคัมภี ร์ภาษาบาลี
นอกจากนั้ น Tannenbaum ยังได้สนใจบทบาทของหมอผีทรงในสังคมไทยใหญ่
ในภาคเหนือ ดังจะเห็นได้จากบทความเรื่ อง “Witches, Fortune, and Misfortune
among the Shan of Northwestern Thailand” (Tannenbaum 1993) โดยอธิบายว่า
บทบาทดังกล่าวนั้นมีส่วนเกี่ยวข้องกั บโลกทัศน์ของชาวพุทธไทยใหญ่เอง
ในช่วงคริสตทศวรรษที่ 1990 ยังมีผู้สนใจศึกษาเกี่ยวกับพลังความคิด
ทางศาสนาอย่างต่อเนื่อง เช่น งานเขียนของ Peter Grave (1995) ในบทความเรื่อง
“Beyond the Mandala: Buddhist Landscapes and Upland-Lowland Interaction in North-