200 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
การช่วงชิงพื้นที่ทางวัฒนธรรมกรณีต่อมาก็คือ ลานวัฒนธรรมหรือ “ข่วง”
ในภาษาค�ำเมือง และพื้นที่ส�ำคัญสถานที่หนึ่งก็คือข่วงวัด จากบทความวิจัยเรื่อง
“Reinventing religious land as urban open space: the case of kuang in Chiang Mai
(Thailand)” (Samadhi and Niwat 2006) ช่วยฉายให้เห็นถึงความพยายามของการ
พัฒนาสังคมเมืองสมัยใหม่ที่จะเข้ามาช่ วงชิงการใช้ประโยชน์พื้ นที่นี้ในปัจจุบัน
ภายใต้แนวความคิดเชิงยุทธศาสตร์ในการปรับปรุงผังเมือง ด้วยการรื้อฟื้น “พื้นที่
สาธารณะแบบเปิดของสังคมเมือง” ให้เป็นพื้นที่ลูกผสมระหว่างพื้นที่ทางศาสนา
และสันทนาการ ซึ่งเท่ากับเปลี่ยนแปลงความหมายของข่วง เพื่อตอบสนองต่อความ
ต้องการของความเป็นเมืองสมัยใหม่มากขึ้น แม้จะยังคงค�ำนึงถึงความปรารถนา
และความทรงจ�ำของคนท้องถิ่นอยู่ก็ตาม (Samadhi and Niwat 2006: 887-889)
แต่ การพัฒนาพื้ นที่ทางวัฒนธรรมตามแนวความคิดของความเป็นเมือง
สมัยใหม่ดังกล่าว อาจจะไปลดทอนความหมายที่ซับซ้อนและลื่นไหลของคนท้ องถิ่น
ลงไป จนกลายเป็นพื้นที่ที่มีความหมายหยุดนิ่งและตายตัวเกินไป พร้อมทั้งลดทอน
อ�ำนาจในการนิยามความหมายของพื้นที่ของคนท้องถิ่นลงไปอีก ด้วยเหตุนี้เองจึง
มักจะมีการช่วงชิงความหมายของพื้นที่ ทางวัฒนธรรมอยู่เสมอๆ ภายใต้บริบทของ
การเปลี่ยนแปลงสังคมเมืองตามช่วงเวลาที่แตกต่างกัน ดังกรณีศึกษาการช่วงชิง
ความหมายของข่วงอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ของเมืองเชียงใหม่ ในงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่ง
ของ จอห์นสัน เรื่อง “Re-centering the city: spirit, local wisdom, and urban design
at the Three Kings Monument of Chiang Mai” (Johnson 2011) ซึ่งศึกษาวาทกรรม
ของสถาปนิกและคนทรงที่เกี่ยวข้องกับข่วงอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ และพบว่าพื้นที่
วัฒนธรรมดั งกล่ าวได้กลายเป็นพื้ นที่ของการต่ อสู้และช่วงชิงความหมายอย่าง
เข้มข้น เพราะยึดโยงอยู่กับความคิดของพลังอ�ำนาจต่างๆ ทางด้ านศาสนาและ
ไสยศาสตร์อย่างมากมาย
ในความเข้าใจของจอห์นสัน (Johnson 2011: 522-524) แล้ว เขาเห็ นว่า
ภายใต้วิกฤตต่างๆ ในการพัฒนาสังคมเมืองเชียงใหม่ หลังเหตุการณ์ รัฐประหารใน
ปี 2549 และความขัดแย้งทางการเมืองที่ตามมา สถาปนิ กและคนทรงส่วนมากจึ งรู้สึก