งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 203
ก็คงจะบ่งบอกได้ อย่างหนึ่งถึงความพยายามในการช่วงชิงพื้นที่วั ฒนธรรมของเมือง
จอมทองให้กลั บมาเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์อีกครั้งหนึ่ง เฉกเช่นเดียวกันกับกรณีของเมือง
เชียงใหม่ (Johnson 2011) ในท�ำนองที่เปรียบเสมือนการสร้างวาทกรรมตอบโต้กับ
แนวทางในการพัฒนาสังคมเมืองจอมทองปัจจุบัน ที่หันไปให้ความส�ำคัญกับการ
พัฒนาโครงสร้ างสมัยใหม่ ขณะที่ ละเลยความร่วมมือกันในทางวั ฒนธรรมของ
คนท้องถิ่น โดยเฉพาะการจัดการระบบเหมืองฝาย ซึ่งคนท้องถิ่นก็ถือว่าพวกเขาเป็น
ผู้ดูแลธรรมชาติด้วย การฟื้นฟูพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์จึงมีนัยเกี่ยวข้องกับการฟื้นฟูวัฒนธรรม
ของการร่วมมือกันจัดการเหมืองฝายด้วยนั่ นเอง ซึ่งคนท้องถิ่นเห็ นว่ายังคงจ�ำเป็ นต่อ
การพัฒนาในปัจจุบัน (Ariya 2011: 161-162)
อย่างไรก็ตามคนในสังคมเมือง เช่น เมืองเชียงใหม่ไม่ได้มีเพียงคนท้องถิ่น
เท่านั้น เพราะการพัฒนาเมืองอย่างรวดเร็ วในเชิงเศรษฐกิจได้เปลี่ยนให้เมือง
กลายเป็นศูนย์กลางของการบริโภคความเจริญสมัยใหม่ และได้ ดึงดูดให้ผู้คน
เคลื่อนย้ายเข้ามาอยู่ในเมืองเพิ่มขึ้น ทั้งจากชนบทและคนพลัดถิ่นข้ามชาติกลุ่ม
ต่างๆ อีกมากมาย เนื่องมาจากอิสรภาพในการเคลื่อนย้ายที่เพิ่ มมากขึ้น เพราะ
การพัฒนาด้านการคมนาคม จนท�ำให้สังคมเมืองมีผู้อยู่อาศัยที่มีลีลาชีวิตแตกต่าง
กันอย่างหลากหลาย และกลายเป็นสังคมพหุชาติพันธุ์มากขึ้น แต่ ผู้คนทั้ งหลาย
ต่างคนต่างก็ไม่ได้สนใจใยดีกันมากนัก โดยต่างคนต่างอยู่บนพื้นฐานของความรู้สึก
ของความเป็นปัจเจกชนที่เพิ่มมากขึ้น ตามลักษณะของการพัฒนาความเป็นเมือง
ขนาดใหญ่ ซึ่งท�ำให้ผู้คนกลายเป็นคนแปลกหน้าของกันและกัน และยังตัดขาดจาก
รากเหง้าของตนเองมากยิ่งขึ้นด้วย ทิศทางการพัฒนาสังคมเมืองดังกล่าวได้สร้าง
ผลกระทบอย่างมากมายต่อคนชายขอบ และกลุ ่มคนที่ก่อตัวขึ้นมาใหม่ในสังคม
เมือง โดยเฉพาะการไร้ตัวตนและไร้ความมั่นคงในการด�ำรงชีวิต
แต่การศึกษาเกี่ยวกับกลุ่มคนที่ก่อตัวขึ้นมาใหม่ในสังคมเมืองเหล่านี้ยังมีอยู่
น้อยมาก งานวิจัยชิ้นแรกๆ ชิ้นหนึ่งสนใจกลุ่มวัยรุ่นหญิงในชุมชนชานเมื อง ในงาน
ของวารุณี ฟองแก้วเรื่อง “Gender socialization and female sexuality in northern
Thailand” (Warunee 2002) ซึ่งพบว่ า เพศวิถีได้กลายเป็นพื้นที่ช่วงชิงทางวัฒนธรรม