งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 197
ผู้คนก็มักจะพอใจอยู่กับของเลียนแบบมากกว่าของจริงและเปลือกนอกมากกว่า
สาระ มายาภาพจึงกลายสภาพเป็นเรื่องของความศักดิ์สิทธิ์เข้ามาแทนที่
การศึกษาพิธีกรรมในการเข้าทรงผีเจ้านายในสังคมเมืองเชียงใหม่ดังกล่าว
ของ มอร์ริส ได้ชี้ให้เห็นถึงการดิ้นรนต่อสู้ของกลุ ่มคนในสังคมเมืองบางส่วน ซึ่ง
พยายามตอบโต้กับทิศทางของการพัฒนาความเป็นเมืองในปัจจุบั น ที่มักจะอยู่
นอกเหนือการควบคุมของพวกเขามากขึ้นทุกที ขณะที่ยังเปลี่ยนแปลงให้พวกเขา
เป็นปัจเจกชนมากขึ้นอีกด้วย จนเริ่มจะมองไม่เห็นความส�ำคัญของพื้นที่ส่วนรวม
มากนัก พวกเขาจึงหันมาช่ วงชิงพื้นที่ทางวั ฒนธรรม ที่อาจจะยังอยู่ในความควบคุม
ของพวกเขาอยู่บ้าง เพื่อช่วยให้พวกเขาสามารถบริโภคความหมายของการย้อนยุค
ได้อย่างไร้ขีดจ�ำกัด
แต่ในความเป็นจริงแล้ว พื้นที่ ทางวัฒนธรรมและพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์เองก็ไม่ ได้
รอดพ้นจากการถูกช่ วงชิงเช่นเดียวกัน ดังตัวอย่างจากกรณีศึกษาเรื่อง “ชนพื้ นเมือง
กับความเชื่อเรื่องเสาอินทขี ลแห่งเชี ยงใหม่” ของชิเกฮารุ ทานาเบ (2553) ซึ่งศึกษาพิธี
บูชาเสาอินทขีล ที่เปรียบเสมื อนเป็นเสาหลักเมืองของเมืองเชียงใหม่ และค้นพบว่า
ในปัจจุบันนี้รัฐท้ องถิ่นหรือเทศบาลนครเชียงใหม่ได้ยึดพื้นที่ศักดิ์ สิทธิ์นี้ไปอนุ รักษ์
แทนกลุ่มคนท้องถิ่น ที่ เคยสืบทอดประเพณี มาจากยุคเจ้าเมื องเชียงใหม่ ในอดีต
ด้วยการเข้ามาก�ำกับการจัดการพิธีกรรมต่างๆ ตามคติทางพุทธศาสนามากยิ่งขึ้น
เพื่อแสดงอ�ำนาจรัฐผ่านการตอกย�้ำความเป็นพุทธของแท้ และห้ามไม่ให้ท�ำพิธีใน
อดีตบางอย่าง โดยเฉพาะการฆ่าสัตว์บูชายัญและการเข้าทรง ซึ่งเคยมีส่ วนช่วย
สร้างความชอบธรรมให้กับเจ้าเมือง (ทานาเบ 2553: 92-93) อีกทั้งในระยะหลังๆ
มานี้เทศบาลและจังหวั ดยังปรับประยุกต์พิธีบูชาเสาอินทขี ลเพื่อส่ งเสริมการ
ท่องเที่ยวอีกด้วย ซึ่งมีส่วนท�ำให้พิธีกรรมนี้ถูกลดทอนความหมายในเชิงสัญลักษณ์
ลงไป และกลายเป็นเพียงวัตถุเพื่อการบริโภคเท่านั้น (ทานาเบ 2553: 95-96)
ในการต่อรองกับอ�ำนาจจากภายนอกดังกล่าว หลังจากเสร็จสิ้นพิธีฉลอง
เสาอินทขีลแล้ว คนพื้นเมืองจะย้ายพิ ธีกรรมต่างๆ ที่ถูกห้ามไม่ให้ท�ำนั้นไปจัดท�ำ
กันใหม่บริเวณหอผีประจ�ำแจ่งศรีภูมิ ซึ่งอยู่ตรงมุมเมืองด้านตะวันออกเฉียงเหนือ