งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 181
northern Thailand” (Walker 2008) พบว่า ในช่วงปลายทศวรรษที่ 2540 เมื่อรัฐบาลกระจาย
ทรัพยากรเข้ามาในชุ มชนมากขึ้น ชุมชนชายขอบก็ ตื่นตัวทางการเมืองอย่างมาก
ดังจะเห็นได้จากกิจกรรมต่างๆ ทางการเมื องของชาวบ้าน ในลักษณะที่ วอคเกอร์
เรียกว่ า “การเมื องในชีวิตประจ�ำวัน” ด้วยการแสดงออกผ่านความพยายาม
ผูกโยงแวดวงอ�ำนาจท้องถิ่นให้สัมพั นธ์เกี่ยวข้องกับการเมืองระดับชาติที่อยู่ห่างไกล
บนพื้นฐานของการประเมินคุณค่าในท้องถิ่น ที่วอคเกอร์ เรียกว่า “ธรรมนูญชาวบ้าน”
ซึ่งคนในชนบทได้น�ำมาใช้เป็นหลักอย่างไม่เป็นทางการในการลงคะแนนเสียงเลือก
นักการเมืองให้เป็นตัวแทนจากท้องถิ่น โดยเฉพาะการเลื อกตั้งผู้แทนราษฎร เช่น
คุณค่ าเรื่องท้องถิ่นนิยม ความเสียสละ และคนท�ำงานเก่ง เป็นต้ น ความตื่นตัว
ทางการเมืองดังกล่าวสะท้อนถึ งความต้องการของชาวบ้าน ในการดึงทรัพยากร
จากภาครัฐให้เข้ามาสู่ชุมชนมากขึ้นนั่นเอง
ต่อมาในภายหลังวอคเกอร์ก็ได้ขยายการวิ จัยกรณีศึกษาดังกล่าวไปเป็น
หนังสือเรื่ อง Thailand’s Political Peasants: Power in the Modern Rural
Economy (Walker 2012) โดยเสนอข้อถกเถียงเกี่ยวกับสถานภาพทางการเมืองของ
ชาวบ้านว่า ทั้งๆ ที่หมู่บ้านที่ศึกษาเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ห่างไกลจากศูนย์กลางอ�ำนาจ
แต่เมื่อชาวบ้านมีรายได้เพิ่มขึ้นและมีชีวิ ตความเป็นอยู่ดีขึ้น ตลอดจนรับรู้ข้อมูล
ข่าวสารมากขึ้น ชาวบ้านกลับเกิดแรงบันดาลใจทางการเมืองแบบใหม่ที่วอคเกอร์
เรียกว่ า “แรงปรารถนาทางการเมือง” ในการเชื่ อมโยงกับอ� ำนาจรัฐแทนที่จะ
หลีกเลี่ยงรั ฐ (Walker 2012: 57) จนท�ำให้ชุมชนท้องถิ่นชายขอบแห่งนี้ไม่ได้ด�ำรงอยู่
ด้วยการตั้งรั บหรือรอคอยความช่วยเหลือเท่านั้น หากแต่ได้ก้าวเข้าสู่การเป็น “สังคม
การเมือง” แล้ว ในความหมายที่ว่ าชาวบ้านจะมีปฏิสัมพั นธ์เชิ งบวกกับรัฐสมัยใหม่
เพื่อต่อรองทางการเมืองให้ได้ ประโยชน์สูงสุดจากโครงการต่างๆ ของรัฐ แทนที่
มุมมองที่ว่าชุมชนท้องถิ่นถูกรัฐและตลาดก�ำกับและควบคุม จนต้องหั นมาต่อต้าน
รัฐด้านเดียวตามที่เคยเชื่อๆ กันมา ทั้งนี้เพราะชาวบ้านได้หันมาสร้างกลยุทธ์ต่างๆ ที่
ยังยึดโยงอยู่กับความเชื่อทางจิตวิญญาณขึ้นมา เพื่อใช้ดึงดูดอ�ำนาจและทรัพยากร
ของรัฐให้เข้ามาอยู่ในชีวิตทางสั งคมและเศรษฐกิจของชุมชน และเพื่ อการด�ำรงอยู่
ของชุมชนเอง (Walker 2012: 221)