170 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ท้องถิ่นเชิงอนุรักษ์ อย่างดี แต่กลั บไม่สามารถใช้ความรู้ท้องถิ่นนั้นของตนในการ
จัดการทรัพยากรป่าเชิงอนุรักษ์ได้ตามข้อสรุปแบบ “ฉันทามติ ของชาวกะเหรี่ยง”
อีกทั้งยังไม่สามารถช่วงชิงความรู้ในการพัฒนาทางเลือกได้ด้วย เพราะผลกระทบ
ของความคิดสิ่งแวดล้อมนิยมในฐานะวาทกรรมระดับโลกได้ส่งอิทธิพลกดดันลง
มาอย่างหนักในระดับท้องถิ่น ด้วยการช่วงชิงระบบการใช้ทรัพยากรไปจากท้องถิ่น
ผ่านการสร้างข้อจ�ำกัดต่างๆ ในการใช้พื้นที่ป่า พร้อมทั้งผลักดันและส่งเสริมให้คน
บนที่สูงเปลี่ ยนระบบการเกษตร จากการเกษตรแบบย้ายที่ให้มาเป็นการปลูกพืช
พาณิชย์บนแปลงการเกษตรแบบถาวรแทน จนชาวปกาเกอะญอไม่สามารถรักษา
ความรู้ ท้องถิ่นของตน ซึ่งเกี่ยวพันอย่างแนบแน่นกั บการท�ำไร่หมุนเวียน และน�ำ
มาใช้ในการอนุรักษ์ป่าได้อีกต่อไป โดยพวกเขาปรับกลยุทธ์การพั ฒนาด้วยการ
หลีกเลี่ยงความขัดแย้งกับรัฐ และหันไปปลูกพืชพาณิชย์ในที่นาขั้นบันไดหลังจาก
การท�ำนาด� ำมากขึ้น เพื่อแสวงหาเงินรายได้ให้ทันกับค่าครองชีพที่เพิ่มขึ้นอย่าง
รวดเร็ว จนบางคนถึ งกับเลิกปลูกข้าวและเปลี่ ยนนาขั้นบันไดไปปลูกพืชพาณิชย์
ทั้งหมดแล้วด้วยซ�้ำไป พร้อมๆ กั บหันไปพึ่งพาความรู้และความช่วยเหลือจากหน่ วย
งานของรัฐมากขึ้น (Tomforde 2003: 354-356)
ส�ำหรับกรณีของชาวม้ง อาจจะดูเหมือนไม่ได้มีความรู้ท้องถิ่นในการจัดการ
เชิงอนุรักษ์อย่างชั ดเจนมาก่อนเท่ากับกรณีของชาวปกาเกอะญอ แต่พวกเขากลับมี
กลยุทธ์ในการปรับตัวตอบโต้กับแรงกดดันจากวาทกรรมการพัฒนาและการอนุ รักษ์
ระดับโลกในทางตรงกันข้าม แม้ว่าจะถูกกดดันและก�ำกับควบคุมการใช้พื้นที่ป่า
ไม่แตกต่างจากชาวปกาเกอะญอก็ตาม ในด้านหนึ่งพวกเขาจะปรับกลยุทธ์ในการ
แสวงหารายได้จากแหล่งที่ มาอย่างหลากหลายมากขึ้น โดยเฉพาะรายได้นอกภาค
การเกษตร ในอีกด้ านหนึ่งแทนที่พวกเขาจะหลี กเลี่ยงความขัดแย้งแบบชาว
ปกาเกอะญอ พวกเขากลับเลือกที่จะหลีกเลี่ยงแรงกดดันจากภายนอก ด้วยการริเริ่ม
ปกป้องรักษาป่ารอบๆ หมู่บ้านด้วยตนเอง โดยค่อยๆ เรียนรู้จากความรู้ภายนอก
ชุมชนและผสมผสานเข้ามาเป็นความรู้ท้องถิ่นของตนในที่สุด ทั้งนี้ก็เพื่อพิสูจน์ว่า
พวกเขาสามารถรักษาป่าได้เช่นเดียวกั น และยังช่วยลบล้างภาพลักษณ์ ด้านลบ