132 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
งานศึกษาของ Tooker (2004) ที่ชี้ให้เห็นว่าอัตลักษณ์รวมของอ่าข่าได้เปลี่ยนจาก
รูปแบบที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน กลายเป็นรูปแบบที่แตกแยกย่อยไป หรื องาน
ของสรินยา กิจประยูร (2541) เรื่องการเปลี่ ยนไปนับถือศาสนาคริสต์ของคนอ่าข่า ท�ำให้
มีการแตกตัวเป็นอัตลักษณ์หลายแบบได้แก่อ่าข่าคริสต์ อ่าข่าดั้งเดิมหรืออ่าข่าพุทธ
โดยในทางปฏิบัติอาจจะไม่ได้แยกออกจากกันอย่างสิ้นเชิง เช่น อ่าข่าคริสต์อาจ
ยั งปฏิบัติพิธีกรรมดั้งเดิ มบางอย่าง ขณะเดียวกัน กลุ่มที่ ถือศาสนาดั้งเดิ มก็มี
ความพยายามปรั บกฎระเบียบให้สอดคล้องกับยุคสมัย เพื่อป้องกันไม่ให้คนละทิ้ง
ศาสนาดั้งเดิม ดังปรากฏในงานของ Haiying Li (2013) ในเรื่ องการเปลี่ยนศาสนานี้
Gravers (2008) ให้ความเห็นว่า เป็นเทคนิคของการสร้างเสริมอ�ำนาจและการปรับ
ชุมชนและตัวตนของปั จเจกชนให้เข้ากับความทันสมัย ในขณะเดียวกันก็เป็นการ
ปกป้องความต่อเนื่อง อั ตลักษณ์และภาพตัวแทนของความจริงแท้
การสร้างอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ที่เป็นผลจากนโยบายรัฐชาตินั้นยังปรากฏ
อยู่ในงานต่างๆ อี กหลายงาน เช่น Keyes (1995) เห็นว่ากลุ่มชาติพันธุ์เป็นผลผลิต
ของความสัมพันธ์ทางอ�ำนาจโดยเฉพาะอย่างยิ่งระหว่างคนที่ อยู่ในขอบเขตรัฐ
ชาติกับรัฐชาติสมั ยใหม่ Keyes ยืนยั นว่า ก่อนยุคทันสมัย ไม่มีความแตกต่างทาง
ชาติพันธุ์ สิ่งที่แตกต่างกันนั้น ถือว่าเป็นความแตกต่างทางวัฒนธรรม ซึ่งเชื่ อมโยงกับ
ความแตกต่ างกันในเรื่องถิ่นที่ อยู่ อาศัย เครื อญาติ และความสัมพันธ์ กับ
ความ “ศิวิไลซ์” การจ�ำแนกกลุ่มชาติพันธุ์และการวางอัตลักษณ์ให้กับแต่ละกลุ ่มนั้น
เป็นผลิตผลของรัฐชาติ ยุคใหม่ที่คิดว่าจะรวมเอาคนที่มีวัฒนธรรมที่ หลากหลาย
เข้ามาอยู่ในชาติที่เขาสร้างขึ้นนี้ อย่างไรที่จะท�ำให้รัฐมีเสถียรภาพ เช่น การเรียกค�ำ
ว่า ‘คนอีสาน’ ไม่เรียกคนลาว เป็นความพยายามเน้นความเป็นไทยเหมือนกันแต่
แตกต่างกันเฉพาะภูมิภาคที่อยู่อาศัย เป็นการจัดให้เป็นความแตกต่างในลักษณะ
ภูมิเผ่าพันธุ์ (ethnoregional) มากกว่าความแตกต่างทางอัตลักษณ์ชาติพันธุ์
นอกจากนี้ ยังมีงาน วิทยานิ พนธ์ ของอรัญญา ศิริผล (2544) ที่ศึกษา
กระบวนการกักขังอัตลักษณ์ชาวม้ งให้กลายเป็ นคนที่ผิ ดศีลธรรมในประเด็นฝิ่น
พบว่าเป็นผลจากการสร้ างภาพตัวแทน ชุดนิ ยามความหมาย และปฏิบั ติการ