130 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
สร้างส�ำนึกเรื่ องความเป็นชาติ และการกู้ ชาติ รวมทั้งการพยายามปฏิเสธอิ ทธิพล
ของวัฒนธรรมพม่าในหลายรูปแบบ อาทิ การตัดชายซิ่นของนางร�ำลิเกไทใหญ่
เพื่อไม่ให้คล้ายคลึงกับนางร�ำลิเกพม่า เป็นต้น หรือตัวอย่างงานวิทยานิพนธ์ของ
วาสนา ละอองปลิ ว (2546) เรื่อง “ความเป็นชายขอบและการสร้างพื้ นที่ทางสังคมของ
คนพลัดถิ่น: กรณีศึกษาชาวดาระอั้งในอ�ำเภอเชียงดาว” ที่แสดงให้เห็นว่า คนชายขอบ
เช่นกรณีชาวดาระอั้งนั้น ถูกสร้างความเป็นชายขอบในสังคมไทยผ่านกระบวนการ
สร้างความเป็ น “คนอื่น” ภายใต้ภาวะดังกล่าวดาระอั้งท�ำการต่อรองเพื่อสร้างพื้นที่
ทางสังคมของตนโดยเลือกไม่ เผชิญหน้ากั บอ�ำนาจโดยตรง แต่จะสร้างผ่านการ
น�ำเสนออัตลักษณ์อย่ างเลื่อนไหลเปลี่ยนแปลงตามความสัมพั นธ์ระหว่าง
ชาวดาระอั้งกับกลุ่มอ�ำนาจต่างๆ
นอกจากแนวคิ ดเรื่องอัตลั กษณ์ ทางชาติพันธุ ์ที่ไม่หยุ ดนิ่งตายตัวแล้ ว
ยั งเน้นแนวคิดอัตลั กษณ์ทางชาติพันธุ์ที่มีลักษณะพหุ ลักษณ์ (Multiple identity) หรือ
ผสมผสาน (Mixed) หรือปรับข้ามท้องถิ่น (trans-localized) หรือเป็นอัตลักษณ์ที่ช่วงชิง
(contested identity) ในสถานการณ์ที่มีการเปลี่ยนแปลงสภาพทางเศรษฐกิ จและสังคม
ในชุมชนชาติ พันธุ์บนพื้ นที่สูง และการโยกย้ายของผู้ คนข้ ามชายแดนและจากป่า
สู่เมือง ตัวอย่างงานของ Jonsson (2003) เรื่อง “Mien through Sports and Culture:
Mobilizing Minority Identity in Thailand” ชี้ให้เห็ นว่า กิจกรรมการแข่งกีฬาที่นิยม
จั ดขึ้นในกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงเช่นกลุ่มเมี่ยน (เย้า) ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมานั้น
ถื อเป็นการน� ำเอาความเป็นชาติพันธุ์ มาใช้ในเรื่องของการกีฬาและวั ฒนธรรม
เป็นการยกระดับความเป็นชาติพันธุ์เมี่ยนให้อยู่ในระดับชาติ หรือท� ำให้เกิ ดการ
รับรองว่าเมี่ยนเป็นส่วนหนึ่ งของชาติไทย นอกจากนี้ ยังมีงานของ Toyota (1999)
เรื่อง ‘Trans-national Mobility and Multiple Identity Choices: The Case of Urban
Akha in Chiang Mai, Thailand’ ศึกษากลุ่มคนอ่าข่าที่ย้ายเข้ามาอยู่ในเมือง ที่มีการ
รับเอาอัตลักษณ์หลายแบบตามแต่จะมีช่องทาง เช่น อัตลักษณ์ของความเป็นคริสต์
เป็นจีน เป็นอ่าข่า และมีการปรับตามสถานการณ์และช่วงชีวิต ในงานต่อมาของ
Toyota (2003) เรื่อง “Contested Chinese Identities Among Ethnic Minorities in the China,