120 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
บทบาทในการฟื้นฟูวัฒนธรรมไทใหญ่ที่ได้สูญหายจากการเข้าสู่ความทันสมัย
ของกลุ่มไทใหญ่ดั้งเดิ มในเมืองแม่ฮ่องสอน นอกจากนี้ยังมีงานรวบรวมนิทานและ
เรื่องเล่าของกลุ่มชาติพันธุ์ เช่น การศึ กษาเรื่องเล่าของลาหู่ (Pun and Lewis 2002)
และของอ่าข่าหรือฮาหนี่ (Lewis 2002) ซึ่งเป็นความพยายามจะรื้ อฟื้นประวัติศาสตร์
ของกลุ่มชาติพันธุ์จากค�ำบอกเล่าและนิทาน
นอกจากนี้ การเปิดพรมแดนมากขึ้นหลังการเปิดความสัมพั นธ์ทางเศรษฐกิจ
กั บประเทศอื่นของอดีตประเทศสังคมนิยม จีน ลาว เวียดนาม การศึกษาเรื่อง
ประวัติศาสตร์และลักษณะวัฒนธรรมเฉพาะของคนกลุ ่มชาติพันธุ์เดี ยวกันแต่ อยู่
ในหลายรัฐชาติเป็นไปได้มากขึ้น งานศึ กษากลุ่มคนไทในประเทศอินเดี ย จีน ลาว
และเวียดนาม เป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัด โครงการวิจัย “ประวัติศาสตร์สังคมและ
วัฒนธรรมชนชาติไท” ซึ่งมีนักวิชาการทั้ งไทย และชาวต่างประเทศหลายคนเข้าร่วม
และมีผลงานตีพิมพ์ในระยะที่ผ่านมาหลายเล่ม เช่ น “หลักช้าง” ของ ยศ สันตสมบัติ
(2544) “จักรวาลทัศน์ ฟ้า-ขวัญ-เมือง คัมภีร์ โบราณไทอาหม” ของ รณี เลิศเลื่อมใส (2544)
“ประวัติศาสตร์สิบสองจุไท” ของ ภัททิยา ยิมเรวัต (2544) และงานแปลของจ้าวหงหยิน
และสมพงศ์ วิทยศักดิ์พันธุ์ (2544) เรื่อง “พงศาวดารเมืองไท เครือเมืองกูเมือง”
นอกจากนี้ ยังมีโครงการวิจัยอีกหลายโครงการที่ มีขนาดเล็กกว่ าโครงการวิจัย
ดังกล่าวข้างต้ น แต่ ก็ เป็นความสนใจอย่างต่ อเนื่ องในเรื่ องของคนไทใน
ประเทศเพื่อนบ้าน เช่นงานเรื่อง “ชุมชนไทในพม่าตอนเหนือฯ” ของสุมิตร ปิติพัฒน์
และคณะ (2545) งานเหล่านี้ถึงแม้จะเป็นการศึกษาคนไทในต่างประเทศ แต่เนื่องจาก
ผู้ ศึกษาเป็ นคนไทย และมีความกระตือรือร้นใคร่รู้ในเรื่องอัตลักษณ์ของคนไทว่า
เหมือนหรือต่างกับคนไทในประเทศไทยอย่างไร โดยศึกษาเปรียบเที ยบกับคนไท ซึ่ง
ส่ วนใหญ่จะอยู่ในภาคเหนือของประเทศไทย ได้แก่ ไทใหญ่ ไทเขิน ไทลื้อ หรือ ไทยวน
ในด้านลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรม รวมทั้งความสัมพันธ์ของคนไทเหล่านั้น
กั บคนไทในเมืองไทย เช่น การอ้างถึงพงศาวดารเมื องมาว ที่ระบุหัวเมืองที่
เจ้าขุนเสือข่ านฟ้า และพระอนุชายกทัพไปรบถึงสิบสองปันนา ล้านช้างและล้านนา