งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 115
ได้พยายามสร้างพื้นที่ทางสังคม เพื่อเพิ่มพลังอ�ำนาจให้กับผู้หญิ งที่อยู่ในขบวนการ
ในอันที่จะไม่ท�ำให้ขบวนการต่อสู้เพื่อชาติพันธุ์โดยรวมอ่อนแอลง
งานอี กกลุ่ มหนึ่งที่มีผู้สนใจศึกษากั นมาก เป็นเรื่องการข้ ามแดนทาง
วัฒนธรรมที่เกิดขึ้ นพร้อมกับการพั ฒนาเทคโนโลยีการผลิตสื่อสมั ยใหม่ และ
พร้อมกับการโยกย้ายข้ามชาติของผู้คนทั้งในฐานะผู้ลี้ภัยหรือแรงงานข้ามชาติ เช่น
งานวิทยานิพนธ์ของ Amporn (2008) ที่ศึกษาสื่อภาพและเสียงที่ผลิตขึ้นโดยคนไทใหญ่
พลัดถิ่น ซึ่งชี้ให้เห็นว่าแม้ ผู้ผลิตสื่ อบางกลุ่มตั้งใจจะใส่เนื้อหาชาตินิยมไทใหญ่
แต่ผู้รับสื่อไม่จ�ำเป็นต้องตีความหมายไปในทิศทางที่ผู้ผลิตสื่อตั้งใจ ในกรณีนี้ การผลิต
และรับสื่อแสดงให้ เห็ นว่ าคนไทใหญ่พลั ดถิ่ นด้ านหนึ่งมีความผูกพันกั บ
บ้านเกิดเมืองนอนที่เขาจากมา ในขณะเดียวกันก็สะท้อนให้เห็นความพยายามใน
การบูรณาการเข้ากับสังคมไทย นอกจากนี้ยังมีงานของ วสันต์ ปัญญาแก้ว (2550)
ที่บรรยายถึงการผลิตใหม่ของวัฒนธรรมไทลื้ อข้ามแดนประเทศไทยและแคว้น
สิบสองปันนาของประเทศจีน ผ่านผู้ คนและนักดนตรีที่เดินทางไปมาระหว่าง
สองประเทศ อันเป็นกระบวนการสร้างอัตลักษณ์ชาวไทลื้อในโลกสมัยใหม่
3.5 การปรับเปลี่ยนด้านเศรษฐกิจสังคม วัฒนธรรม
และศาสนาของชุมชนชาติพันธุ์
การเปลี่ยนแปลงในชุมชนชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงนั้นมี อย่างต่อเนื่องและเป็นไป
อย่างรวดเร็วในทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และศาสนา โดยในทางเศรษฐกิจ สิ่ง
ที่เห็นได้ชัดคือการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการใช้ที่ดินและการท�ำการเกษตร อันเนื่องมา
จากการเปลี่ยนแปลงจากระบบพอยังชีพเป็นระบบการปลูกพืชเงินสด (cash cropping)
เช่น งานวิทยานิพนธ์ของ Samata (2003) ที่ศึกษาชุมชนกะเหรี่ยงโป จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ซึ่งพบว่าการเปลี่ยนแปลงจากระบบการปลูกข้าวไปสู่การปลูกกะหล�่ำปลี มีแต่
คนส่วนน้อยที่ได้รับประโยชน์ เพราะเป็นเกษตรกรรมที่เสี่ยง และคนส่วนใหญ่ไม่อาจ