112
กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
จึงมีทั้
งปั
ญหาเรื่องสุขภาพ สิทธิ
และสวั
สดิ
การแรงงาน สถานภาพที่ผิดกฎหมาย
จึ
งเสี่
ยงต่
อการถูกจั
บ ปรั
บ และส่
งกลั
บ และปั
ญหาการปรั
บตั
วทางสั
งคมและ
วั
ฒนธรรม ตั
วอย่
างงานเรื่
อง สถานการณ์
การท�ำงานและสุ
ขภาพของคนรั
บใช้
ในบ้
าน
(สุ
รี
ย์
พร พั
นพึ่
งและคณะ 2548) ซึ่
งพบว่
าคนรั
บใช้
ในบ้
านที่
เป็
นแรงงานข้
ามชาติ
นั้
นมี
ความเสี่
ยงต่
อการถูกละเมิ
ดทางเพศสูงและมี
ปั
ญหาในเรื่
องสุ
ขภาพที่
เกี่
ยวกั
บอนามั
ย
เจริญพันธุ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีการท�ำแท้งที่มีอัตราสูง งานของ Soe Lin (2012)
ที่
ชี้
ให้
เห็
นความไม่
ปลอดภั
ยในชี
วิ
ตและทรั
พย์
สิ
นของแรงงานข้
ามชาติ
ในอ�
ำเภอ
แม่สอด จั
งหวั
ดตาก ซึ่
งส่วนหนึ่
งเกิ
ดจากการขูดรี
ดของเจ้าหน้าที่
ของรั
ฐ และแสดง
ให้เห็
นว่าแรงงานมี
ความพยายามจะแก้ปัญหาเหล่านั้
นด้วยตนเองอย่างไร
ในความเป็
นจริ
งแรงงานข้
ามชาติ
ส่
วนใหญ่
อยู่
ในกลุ
่
มเดี
ยวกั
นกั
บกลุ
่
ม
ชาติ
พั
นธุ์ที่
อยู่มาแต่ดั้
งเดิ
มในเขตประเทศไทย เช่น ไทใหญ่ กะเหรี่
ยง มอญ เพราะ
ในอดีตก่อนการเกิดรัฐชาติสมัยใหม่ สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ซึ่งอาศัยอยู่ในบริเวณนี้
สามารถเคลื่
อนย้
ายข้
ามพรมแดนของทั้
งสองประเทศได้
อย่
างไม่
ค่
อยมี
อุ
ปสรรค
แต่
การพั
ฒนารั
ฐชาติ
ในระยะกว่
าหนึ่งร้
อยปี
ที่
ผ่
านมา ท�
ำให้
กลุ
่
มเหล่
านี้
พั
ฒนา
อั
ตลั
กษณ์
ชาติ
พั
นธุ์
ที่
ผสมผสานกั
บความเป็
นชาติ
ไทยหรื
อพม่
า ท�
ำให้
กลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
เดี
ยวกั
นแต่
อยู่
ต่
างประเทศไม่
ได้
มี
อั
ตลั
กษณ์
ร่
วมกั
นเสมอไป ประเด็
นนี้
ท�
ำให้
เกิ
ดค�
ำถามถึ
งความสั
มพั
นธ์
ระหว่
างแรงงานข้
ามชาติ
กั
บคนไทยในท้
องถิ่
นที่
เป็
น
กลุ
่
มชาติ
พั
นธุ
์
เดี
ยวกั
นว่
ามี
ลั
กษณะอย่
างไร ซึ่
งเป็
นค�
ำถามหนึ่งในงานวิ
จั
ยของ
อรั
ญญา ศิ
ริ
ผล (2548) ที่
ศึ
กษาแรงงานไทใหญ่
ที่
เข้
ามาเป็
นแรงงานในสวนส้
มบริ
เวณ
ชายแดนไทยทางภาคเหนือ ในพื้นที่แห่งนั้
นจะมีคนไทใหญ่ซึ่งย้ายมาก่อนหน้านั้
น
อาศั
ยอยู่
และได้
สถานภาพเป็
นพลเมื
องไทยอี
กทั้
งถูกผนวกเข้
ากั
บสั
งคมและ
วั
ฒนธรรมไทยผ่
านสถาบั
นการศึ
กษาและการด�
ำเนิ
นกิ
จกรรมทางการเมื
องเศรษฐกิ
จ
ดั
งนั้
นแม้
ว่
าจะเป็
นคนไทใหญ่
เหมื
อนกั
น แต่
คนไทใหญ่
ที่
เป็
นพลเมื
องไทยกั
บไทใหญ่
ที่
อพยพเข้
ามาเป็
นแรงงาน ไม่
ได้
รู้
สึ
กเป็
นอั
นหนึ่
งอั
นเดี
ยวกั
นหรื
อเป็
นพวกเดี
ยวกั
นเสมอ
ไป เห็
นได้
จากการเรี
ยกคนไทใหญ่
ที่
อยู่
ในไทยว่
าเป็
นไตใน ผู้
โยกย้
ายเข้
ามาใหม่
เป็
น
ไตนอก และผู้
ที่
ยั
งอยู่
ในรั
ฐฉาน ประเทศพม่
า เป็
น ไตพม่
า การแบ่
งแยกเกิ
ดขึ้
นมาก