งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 107
แต่ที่มีจ�ำนวนมากที่ สุดคื อคนอิวเมี่ ยนที่ มีอาชีพขายน�้ำเต้ าหู้อยู่ที่ ตลาดแห่งนี้
จากการศึกษาพบว่าการพัฒนาจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชุมชน ประกอบกับ
การหลั่งไหลของกระแสทุนนิยมซึ่ งมีลักษณะครอบง�ำด้วยระบบอ�ำนาจผู้ชาย
เป็นใหญ่ มีส่วนผลักดันให้ผู้หญิงอิวเมี่ยนทั้งที่เป็ นวัยรุ่นและผู้สูงอายุ ดิ้ นรนมา
หาช่องทางประกอบอาชี พในชุมชนเมืองมากขึ้ น เป็นการดิ้นรนต่อสู้กับอุ ปสรรค
ต่างๆ ในอันที่จะเข้าถึงปัจจัยการผลิตที่แตกต่างกัน ตามแต่กลุ่มวัย จั งหวะชีวิต
และประสบการณ์ส่วนบุคคล เครื อข่ายทางสั งคมแบบไม่เป็นทางการของกลุ่ม
ผู้หญิงอิวเมี่ยนในเมืองเกิดขึ้นจากการเลือกใช้ความหมายและชุดความคิดตาม
แบบแผนจารีตของสังคมอิ วเมี่ยนเป็ นหลัก และใช้เครือข่ายทางสังคมนี้เป็นเวทีของ
การแสดงอ�ำนาจทั้ งแบบรูปธรรมและนามธรรมในวิถีการผลิตและการบริโภคของ
ผู้หญิงอิวเมี่ยน
ปรากฏการณ์ที่เห็นได้ชัดว่าผู้หญิงจากกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง มีบทบาท
เป็นอย่างมากในด้านการค้า ซึ่งเชื่อมโยงชนบทกับเมืองและข้ามแดนระหว่างประเทศ
ท�ำให้ มีวิทยานิพนธ์อย่างน้อย 3 เรื่องในระยะเดียวกันที่ศึกษาผู้หญิ งม้งที่ท�ำการค้า
ในเมืองเชียงใหม่ โดยมุ่งท� ำความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ระหว่างเพศ
ในครอบครัว งานวิทยานิพนธ์ปริ ญญาโทของกัลยา จุฬารัฐกร (2551) และของ
เสาวณีย์ น�้ ำนวล (2554) ที่ศึกษาผู้หญิงม้งที่มาท� ำงานในเมืองเชียงใหม่ พบว่า
ในชุมชนแบบดั้งเดิม ผู้หญิงม้งจะถูกจ�ำกัดให้อยู่ในพื้นที่ ส่วนตัวและอยู่ภายใต้
อ�ำนาจของผู้ชาย แต่เมื่อเข้ามาท� ำงานและอยู่อาศัยในเมืองและพื้นที่ตลาด
เป็นพื้นที่ สาธารณะที่เข้าถึงความรู้ และมีประสบการณ์มากขึ้น ท�ำให้ สามารถ
สะสมทุนและสร้างพื้นที่ทางสังคมได้มากขึ้ น มีความสามารถตอบโต้และต่อรองกับ
ผู้ที่มีอ�ำนาจกว่าหรือเพศชายได้มากขึ้น เช่นเดียวกับงานของกรองทอง สุดประเสริฐ
(2551) ที่ศึกษาแม่ค้าม้งซึ่ งอาศัยอยู่ที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งในจังหวัดพะเยา แต่เดินทาง
ไปซื้อผ้าจากม้งในประเทศลาวเพื่อน�ำไปขายที่จังหวัดเชี ยงใหม่เป็นประจ�ำทุกอาทิตย์
ผู้หญิงม้งอาศั ยโครงสร้างความสัมพันธ์ของผู้ชายเป็นเครื่องมือในการใช้อ�ำนาจ
ต่อรองและเปิดพื้นที่ทางสังคม มีบทบาทหลักทางเศรษฐกิจมากขึ้น มีสถานภาพ