งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 109
และกระบวนการเปลี่ยนแปลงแบบแผนในการด�ำเนินชีวิตของเด็กนักเรี ยนหญิง
ชาวกะเหรี่ยง 10 คน ซึ่ งเรียนอยู่ ที่โรงเรียนพระหฤทั ยคอนแวนต์ จ.เชี ยงใหม่
ภายใต้การควบคุมดูแลของครู บาทหลวง และซิสเตอร์แทนผู้ปกครอง ท�ำให้เด็กหญิง
กะเหรี่ยงเหล่านี้ ต้องปรับตั วจากสภาพสังคมวัฒนธรรมเดิมที่พึ่งพาช่วยเหลือกัน
ภายในชุมชน เคารพญาติมิตรและผู้อาวุโส มีความเชื่อและพิ ธีกรรมที่นั บถือผี
เข้าสู่สังคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิ จแบบใหม่ กติกาใหม่ เพื่อนใหม่ ความเชื่อใหม่
ต้องพยายามพูดภาษาไทยให้คล่อง เรียนรู้มารยาทและการท�ำเคารพแบบไทย
และตะวันตก ด้วยความหวังที่จะมี โอกาสหางานท�ำได้ ง่ ายหลังจากเรียนจบ
ในขณะเดียวกันก็ยังพยายามรักษาวั ฒนธรรมประจ�ำเผ่าด้วยการแต่งกายแบบ
กะเหรี่ยงตามที่ทางโรงเรียนก�ำหนดให้ หรืองานวิทยานิพนธ์ของทวิช จตุวรพฤกษ์
(2538) ที่ศึกษาชุมชนที่เกิดขึ้นใหม่ในเมืองเชียงใหม่ของกลุ่มลีซู ที่ รับเอาวัฒนธรรม
แบบใหม่แต่ ไม่ ทิ้งวัฒนธรรมเดิ ม เช่น บ้ านแต่ละหลั งจะมีหิ้ งพระพุ ทธรูป
อยู่เคี ยงข้างหิ้งบูชาผีเรื อน ซึ่งถือเป็นการเชื่อมประสานกับอ�ำนาจภายนอกและ
ให้ความหมายใหม่ที่เข้ากับวัฒนธรรมลี ซู การสร้างหอผีประจ�ำหมู่ บ้าน และ
การจัดพิธีกรรมต่างๆ ในลั กษณะที่ปรับเปลี่ ยนรูปแบบและความหมาย แต่มุ่ งผลิตซ�้ำ
ความเป็นชาติพันธุ์ และสร้างความสมานฉันท์ระหว่างสมาชิกในครัวเรือนและชุ มชน
3.4 การข้ามพรมแดนและการพลัดถิ่น (Cross-border Migration
and Displacement)
ในกว่าทศวรรษที่ผ่านมา การโยกย้ายข้ามเส้ นแบ่งพรมแดนจากประเทศ
เพื่อนบ้านเข้ามาในประเทศไทยนั้นเป็นปรากฏการณ์ที่ส�ำคัญในสังคมไทย โดยอาจ
จะแบ่งประเภทของผู้โยกย้ายข้ามแดนออกเป็นสองกลุ่มได้แก่ ผู้ลี้ภัย และแรงงาน
ข้ามชาติ ส�ำหรับผู้ลี้ภัยเป็นผู้ที่หนีภัยการสู้ รบข้ามชายแดนจากประเทศพม่าเข้ามาใน
เขตประเทศไทยเพื่อหาพื้นที่หลบภัย โดยทยอยเข้ามาตั้งแต่ปลายทศวรรษที่ 2520 และ
ถูกจัดให้อยู่ในค่ายผู้ลี้ภัยซึ่งมีทั้งหมด 10 ค่ายที่อยู่เรียงรายตามชายแดนไทย-พม่า