108 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ในบ้านดีขึ้น มีโอกาสควบคุมทรัพยากรภายในครั วเรือนมากขึ้น แต่ก็พบว่าพวกเธอ
ไม่ได้ มีอ� ำนาจการต่อรองระหว่ างเพศอย่ างเบ็ดเสร็จ และยังมีสถานภาพที่
ไม่ทัดเทียมกับผู้ชาย นอกจากนี้ยังมีการศึกษาผู้หญิงไทใหญ่ซึ่งก็มีความโดดเด่น
ในเรื่องการค้ า เช่น กิ่ งแก้ว ทิศดึ ง (2553) พบว่ าแม่ค้าชาวไทใหญ่ พลัดถิ่น
แม้จะมีปัญหาสถานภาพการเข้าเมื องที่ไม่ถูกกฎหมายหรือที่เรียกว่า สภาวะก�้ำกึ่ง
เชิ งโครงสร้าง แต่อาชีพค้าขายก็เป็ นการสร้างทุนทางเศรษฐกิ จจากทุนทางวัฒนธรรม
ที่มีอยู่ ในที่นี่คือการท�ำอาหารไทใหญ่ขาย ส่งผลให้มีสถานภาพที่สามารถต่อรอง
กั บอ�ำนาจชายเป็นใหญ่ได้
การโยกย้ ายเข้าเมือง ส�ำหรับบางคนอาจเป็ นการเพิ่มรายได้ที่เป็นตัวเงิน
ที่สามารถส่งไปเจือจุนครอบครัวในภาคเกษตร หรือเป็นการพัฒนาอาชีพที่ถาวร
และมีสถานภาพทางเศรษฐกิจและสั งคมที่มั่นคงมากขึ้ น แต่ส� ำหรับบางคน
ชี วิตในเมืองเป็นชีวิตที่หาเช้ากินค�่ำไม่ได้มีเงินเก็บส่ งไปเจือจุนครอบครัวที่อยู่ใน
ชนบทหรือพื้นที่สูงแต่อย่างใด อีกทั้ งต้องเผชิญกับความเสี่ยงจากการท�ำงานในหลาย
รูปแบบ ดังงานศึกษาของ ขวั ญชีวัน บัวแดงและคณะ (Kwanchewan, et al.,2002)
ที่ศึกษาสมาชิ กกลุ่มชาติพันธุ์ บนพื้นที่สูงที่ เข้ามาท�ำงานในเมืองเชี ยงใหม่ และ
เชียงราย เป็นเด็กเร่ร่อน ผู้ท�ำงานบริ การทางเพศ และแรงงานรับจ้างที่พบว่ า
เป็นผู้ที่อยู่ ในภาวะเสี่ยงต่อการติดเชื้อ HIV/AIDS มากที่ สุด สาเหตุหลักมาจาก
การไม่เข้าถึงข้อมูลข่ าวสาร การขาดอ�ำนาจต่อรองเนื่องจากการไร้สัญชาติ และขาด
ความเข้าใจการปรับตัวใช้ชีวิ ตกับสังคมวัฒนธรรมในเขตเมือง ท� ำให้มีพฤติกรรมเสี่ยง
ต่อการใช้ยาเสพติดและพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศได้ง่าย
งานอี กกลุ ่มหนึ่ งที่ส� ำคัญ แสดงให้ เห็นว่ า การโยกย้ายเข้าสู่เมื อง
ไม่จ�ำเป็นต้ องท�ำให้ความสั มพั นธ์ทางสั งคมระหว่ างผู้โยกย้ายกั บญาติ พี่น้อง
ในหมู่บ้ านต้ นทางถูกตัดขาดหรือเสื่อมลง และไม่จ�ำเป็ นที่ ผู้ย้ ายถิ่นจะต้อง
ยุติการปฏิบัติทางวัฒนธรรมแบบดั้งเดิม จากงานศึกษาพบว่าผู้โยกย้ายเข้าเมือง
ได้พยายามสืบต่อวัฒนธรรมดั้งเดิม แม้ต้องปรับรูปแบบให้สอดคล้องกับวิถีชีวิ ต
แบบใหม่ ยกตัวอย่างงานของอิ ทธิพล เหมหงษ์ (2545) เสนอภาพรายละเอี ยด