104 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ศึกษาของงานวิจั ยหลายงาน พบว่านโยบายส่ งเสริมการท่ องเที่ยวได้ ท�ำให้
เมืองเชียงใหม่กลายเป็นเมืองท่องเที่ยวหลั กของภาคเหนือ มี นักท่องเที่ ยวทั้งชาวไทย
และชาวต่างประเทศเดินทางท่องเที่ยวปี ละกว่า 5 ล้านคน3 ท�ำให้เมืองเชี ยงใหม่
ต้องการแรงงานในระดับต่างๆ มากขึ้น จึงเกิดการดึงดูดแรงงานไร้ฝีมือจากชนบท
และพื้นที่สูงเข้ าสู่เมือง งานศึกษาที่ ชี้ให้ เห็นถึงพั ฒนาการการอพยพเข้ามา
ในเมืองเชียงใหม่ของกลุ่ มชาติพันธุ์ บนพื้นที่สูงที่จัดอยู่ในจ�ำพวก “ชาวเขา”
มีหลายงาน เช่น งานวิจัยเชิ งส�ำรวจของทรงศั กดิ์ เทพสาร (2542) ศึกษา
กลุ่มชาติพันธุ์หลัก 5 กลุ่ม คือ อ่าข่า ลีซู ลาหู่ ม้ง เย้า จ�ำนวน 112 ครัวเรือนที่ อาศัย
อยู่ในชุมชนสลัมในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ พบว่ าจ�ำนวน 85 % ได้ อพยพเข้ามาอยู่
ในเมืองตั้งแต่ พ.ศ.2530 งานของ ประสิทธิ์ ลีปรีชา ขวัญชีวั น บัวแดง และ
ปนัดดา บุณยสาระนัย (2546) ที่แสดงถึง พัฒนาการของการอพยพจากบนพื้นที่สูง
ลงมาอยู่ในเมืองเชี ยงใหม่ สาเหตุปัจจัยที่ท�ำให้เกิดการโยกย้ายเและลั กษณะทั่วไป
ทางประชากรของผู้ย้ายถิ่น เช่น กลุ่มชาติพันธุ์ เพศ อายุ การศึกษา อาชีพ ที่อยู่อาศัย
ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีงานศึกษาของทวิช จตุวรพฤกษ์ สมเกียรติ จ�ำลองและ
ทรงวิทย์ เชื่อมสกุล (2540) ที่นอกจากอธิบายพัฒนาการและสาเหตุของการย้าย
เข้ามาอยู่ในเมืองเชียงใหม่ของกรณีศึกษาแล้ว ได้แสดงให้เห็นถึงการปรับเปลี่ ยน
สถานภาพ เช่น ชาวลีซูที่ตอนเริ่มแรกอาศัยอยู่ในชุมชนแออัดที่อยู่ใกล้ย่านตลาด
เพื่อสะดวกต่ อการค้าขาย ต่อมาจึงเริ่มหาที่ดินของตัวเองและไปอยู่ อาศัยในลักษณะ
ชุ มชนใหม่
งานศึ กษาอีกกลุ่มหนึ่งแสดงให้เห็นว่า เมื่ออพยพเข้ามาอยู่ในเมืองแล้ว
กลุ่ มชาติ พันธุ์ต่างๆ มี การปรับตัวหรื อมีกลยุทธ์ในการประกอบอาชีพอย่างไร
การประกอบอาชี พเหล่านั้น มี ความสัมพันธ์กับเครือข่ ายทางสังคมรวมทั้ง
เครือข่ ายเครือญาติอย่างไร ได้แก่งานชุ ดทุนทางสังคมที่ด�ำเนินการวิ จัยโดย
3 ในปี 2554 จ�ำนวนนักท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงใหม่มีจ�ำนวน 5,661,673 คน แบ่งเป็นนักท่องเที่ยวต่าง
ประเทศ 2,039,162 คน และนักท่องเที่ยวไทย 3,622,511 คน เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ซึ่งมีจ�ำนวนทั้งนักท่องเที่ยว
ต่างประเทศและประเทศไทย 5,040,917 คน (ส�ำนักงานจังหวัดเชียงใหม่ “บรรยายสรุปจังหวัดเชียงใหม่,”
เปิดวันที่ 6 กรกฎาคม 2556)