งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 65
ในความสัมพั นธ์ทางการเมือง
ส�ำหรับการอธิบายความหมายของความเป็ นชาติพันธุ์ในลักษณะที่เป็นการ
สร้างความหมายนิยม (constructivism) โดยไม่เชื่อว่ากลุ่มชาติพันธุ์เป็นหน่วยทาง
สังคมที่คงเป็นอัตลักษณ์ความดั้งเดิมไม่เปลี่ยนแปลง แต่มีความเชื่อว่า ความเป็น
ชาติพันธุ์เป็นกระบวนการสร้างความหมาย ซึ่งมีความส�ำคัญต่อการก�ำหนดความ
สัมพันธ์ระหว่างกลุ่ มชาติพันธุ์อื่นๆ ทั้งนี้ผลงานวิจัยตามแนวทางดังกล่าวในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ ได้ให้ความส� ำคัญของความเป็นชาติพันธุ์จากการสร้างความ
หมายของกลุ่มชาติพันธุ์ โดยมีภูมิหลั งตามบริ บททางประวัติศาสตร์ไม่มากนัก
(สุริยา สมุทคุปติ์ และ คณะ, 2544)
เป็นที่รู้กันดีว่า ชาติพันธุ์ผู้ไทยหรือชาวผู้ไท หรือภูไท นั้นเป็นชนกลุ่มใหญ่
ที่ตั้งถิ่นฐานในภาคอี สาน ตามต�ำนานพบว่าอพยพมาจากแคว้ น สิบสองจุ ไทย
หรือเมื องแถง หรือเดียนเบียนฟู ซึ่งเป็นศูนย์กลางของชาวไทด�ำ โดยอพยพเข้ามา
ในสมัยกรุงธนบุรี งานของ ธรีภาพ โลหิตกุล (2546) เขียนเรื่อง กว่าจะรู้ค่า: คนไท
ในอุษาคเนย์ น�ำเสนอว่า กลุ่ มผู้ไท ยังคงรักษาวัฒนธรรมการแต่งกายเดิมเอาไว้
โดยเน้นสีด�ำ ซึ่งเกี่ยวข้องกับชื่อไททรงด�ำ เพราะค�ำว่าทรง มาจากค� ำว่า โซ่ง
ในภาษาผู้ไทยที่หมายถึงกางเกง ส่วนชื่อเรียกชาวภูไท ธีรภาพเสนอว่ า เกิดจากการ
นิยมตั้งบ้านเรือนใกล้ ภูเขา จึงเรียกว่าชาวภูไท การอพยพมาจากเมืองแถงมาอยู่ ใน
ภาคอีสาน และสามารถอยู่ร่วมได้กับชาวไทยอีสานได้อย่างกลมกลืน เป็นเพราะ
ภาษา และวัฒนธรรมมีความใกล้เคียงกันมาก และเอกลักษณ์ของผู้ไท คือ การ
นับถือผีบ้านผีเรือน ผีบรรพบุรุษ และมีการน�ำเอาศาสนาพุทธมานับถือควบคู่กัน
ไปด้วย รวมทั้งประเพณีเกี่ยวกับขวัญ ซึ่งชาวผู้ไทถือว่าเป็นสิ่งมงคล ดั งนั้น ขวัญ
จึงเป็นความเชื่อของชาวผู้ไท ซึ่งปัจจุบันการสู่ขวัญที่พบเห็นในภาคอีสานนั้น ก็น่า
จะมาจากความเชื่อเรื่องขวัญ
บทความเรื่อง กลุ่มชาติพันธุ์ในแอ่งสกลนคร (2540) ได้ กล่าวถึงประเภทของ
ผู้ไทยว่ามี 2 ประเภท คือ ไทด�ำและไทขาว ซึ่งไทด�ำส่วนหนึ่งพบว่าอาศัยอยู่ที่จังหวัด
เพชรบุรี อี กส่วนหนึ่งอพยพไปอยู่แถวสุพรรณบุรี และพิษณุโลก ไทด�ำจะผิวขาว แต่