งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 49
2.5 พลวัตวัฒนธรรมในการพัฒนา
แนวความคิดวัฒนธรรมการพัฒนาของกลุ่มชาติพันธุ์ แสดงให้เห็นบทบาท
ของวัฒนธรรมทางชาติพันธุ์ทีมีต่อการพัฒนา ซึ่งวัฒนธรรมของแต่ละกลุ่มชาติ พันธุ์
ได้ปรับเปลี่ยนและพัฒนา เพื่อตอบสนองกับวิถีชีวิตวัฒนธรรมของตนอย่างเหมาะสม
ดังเช่น ไพฑูรย์ มีกุศล (2545) มีงานวิจัย การพัฒนาสังคมของกลุ่มชาติพั นธุ์ต่างๆ
ในดินแดนชายขอบของสยาม ตั้งแต่กรุงศรีอยุธยาตอนปลาย โดยเฉพาะกลุ่ มเขมร ซึ่ง
ได้ปรับตัวและพั ฒนาทางสังคมวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ของชาติพันธุ์ จนกลายเป็น
คนไทยตามกฎหมายตั้งแต่รั ชกาลที่ 5 เป็นต้นมา จึงเป็นการแสดงถึงพลังความคิ ด
และภูมิปัญญาของกลุ่มชาติพันธุ์ที่สามารถปรับตัวเข้ากับสังคมไทยได้
เมื่อกล่าวถึงบทบาทของพระสงฆ์กับการพั ฒนาชุมชนที่พูดภาษาเขมร
ถิ่นไทย จะพบจากงานวิจัยของ บุญเกิด มะพารัมย์ (2544) โดยศึกษาบทบาทของ
หลวงพ่อเม้า อิสะสโร แห่งวัดป่าเลไลย์ จังหวัดบุ รีรัมย์ ซึ่งหลวงพ่อเม้าได้น� ำหลัก
พุทธธรรมภูมิ ปัญญาท้องถิ่นมาประยุกต์บูรณาการให้เป็นองค์ความรู้ เป็นวัฒนธรรม
อันเป็นบรรทัดฐานเพื่ อสร้างความเข้มแข็งแก่ชุมชนและลดปัญหาได้ในระดับหนึ่ง
จากการศึกษาของวิโรฒ ศรีสุโร (2548) ได้ให้ความหมายของวัฒนธรรมอีสาน
หมายถึง การกิน การอยู่ การใช้สอย การละเล่น ตลอดไปถึงความเชื่ออันรวมถึง
วิถีชีวิ ตของชาวอีสานที่ด�ำเนิ นไปเป็นประจ�ำวัน วัฒนธรรมอีสานประกอบด้วยกลุ่ม
ชาติพันธุ์ที่หลากหลาย โดยกลุ่มชนในสายวัฒนธรรมไท-ลาว อาทิ ไทย้อ ไท-กะเลิง
ไท-โย้ย ไท-ผู้ไทย ไท-ลาว ซึ่งไท-ลาวเป็นกลุ่มที่ มีจ�ำนวนมากที่สุด และกลุ่มชนใน
สายวัฒนธรรมมอญ-เขมร อาทิ ไท-กูย ไท-เขมร ไท-เยอ ไท-โส้ เป็นต้น ซึ่งแต่ละ
กลุ่มชาติพันธุ์ต่างก็มีความเป็นเอกลักษณ์ของวั ฒนธรรมที่แตกต่ างกันไป แต่อยู่กัน
อย่างสมานฉันท์ ด้วยมีคติความเชื่อในทางพุทธศาสนาและการเชื่อถือผีบรรพบุรุษ
เช่นเดียวกันการศึกษาของธาดา สุทธิ ธรรม (2544) ได้กล่าวถึงรูปแบบ
แผนผังชุมชนอี สานสายวัฒนธรรมไท โดยได้ศึกษาไท-ลาว ไท-โย้ย ไท-ย้อ
ไท-ผู้ไทย และไท-เลย ได้พบว่าแม้ว่าจะต่างชนเผ่าก็ตามต่างมีความเชื่อพื้นฐานทาง