44 โสวัฒนธรรม
พุทธศาสนาควบคู่กันไป ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่ได้รับการถ่ายทอดสืบต่อมา โดยผ่าน
พิธีกรรมทางความเชื่อเป็นหลัก
อนึ่ งผลงานวิ จัยหลายเรื่องที่ศึกษาชุมชนชาติ พันธุ์ ในภาคตะวันออก
เฉียงเหนื อ เช่น ไทยโย้ ย (สมศักดิ์ ศรีสันติสุข และคณะ, 2540-2541) ไทยญ้อ
(สมศักดิ์ ศรีสันติสุข, 2538-2539) ไทยแสก (สมศักดิ์ ศรีสันติสุข และปรีชา ชัยปัญหา,
2538) และชาวไทยบรู (สมศักดิ์ ศรีสันติ สุข และคณะ, 2535) ได้พบว่า ชุมชน
ชาติพันธุ์ส่ วนใหญ่จะมีการรักษาอนุรั กษ์สภาพสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ อย่างดี
ยิ่ ง จึงกลายเป็นวัฒนธรรมเชิงนิเวศวิทยาของความหลากหลายทางชาติพั นธุ์
แนวความคิ ดของภูมิปัญญาการแพทย์ พื้นบ้ าน เป็นองค์ความรู้ที่ กลุ่ ม
ชาติพันธุ์ได้พัฒนา เพื่อน�ำไปประยุกต์ใช้ในวิถีชีวิตวัฒนธรรม โดยเฉพาะด้านการ
รักษาการเจ็บป่วยภายในชุ มชน พิสิษฐ์ บุญไชย (2542) ได้ศึกษาพฤติกรรมการใช้
สมุนไพรศึกษาของชาวผู้ไทย ในจังหวัดยโสธร ซึ่งอพยพมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3
ได้ด�ำรงการใช้สมุนไพรจนถึงปัจจุบันปัญหาของยาสมุนไพรพบว่า การเก็บยังขาด
ความรู้ในการอนุรักษ์สมุนไพรและสมุนไพรบางอย่างก�ำลังหมดไป เพราะมีคนน�ำ
ไปใช้มากขึ้น นอกจากนี้ พิสิฏฐ์ บุญไชย (2541) ได้กล่าวถึงชาติพันธุ์ทุกกลุ่มใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะหมอสมุนไพรชาวผู้ ไทยได้รับการถ่ายทอดวิชา
สมุนไพร พิธีกรรมและความเชื่อจากผู้เป็ นครู ทั้งนี้ข้อความปฏิบัติของหมอสมุนไพร
ก็ คือ การถือศีล 5 อย่างเคร่งครัด แม้ว่าการรักษาด้วยแผนปัจจุบันจะมีมากขึ้น แต่
ชาวบ้านยังเลือกการรักษาโดยหมอสมุนไพรเป็นที่พึ่งสุดท้าย ซึ่งเป็นการรักษาทาง
ด้านจิตใจของผู้ป่วย
หากจะกล่าวถึงการเคี้ยวหมากในวิถีชีวิ ตของชาวผู้ไทย อ�ำเภอหนองสูง จะ
พบว่า เพศหญิงเคี้ยวหมากมากกว่าเพศชาย เครื่องประกอบการเคี้ยวหมากได้แก่
หมาก พลู แก่ นคูณ ยาเส้น นวดและสีเสียด ส่วนอุปกรณ์ได้แก่ กระบอกปูน มีดสนาท
ตลับนวดและตะบันหมาก ชาวผู้ไทยมักจะเคี้ยวหมากหลังรับประทานอาหาร และ
ในประเพณีพิธีกรรมของชาวชุมชน (ประสาน สิ งห์ทอง, 2540)