งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 47
ในการรักษาโรคต่างๆ บทบาทของพระสงฆ์ในการเป็ นสื่อกลางระหว่างสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ที่ชาวไทยเขมรเชื่อและศรั ทธา ท�ำให้เห็ นว่าเป็ นภูมิปัญญาที่สามารถผสมผสานทาง
วัฒนธรรมได้ นอกจากนี้ได้มีการผสมผสานของชาวไทยลาวและไทยเขมร โดยใช้
พิธีความเชื่อมงก็ วลจองได ท� ำให้ชาวบ้านทั้งสองกลุ ่มชาติพันธุ์ มี ความสัมพันธ์
และห่วงใยต่อกัน ตลอดจนการน�ำเสนอของผลงานวิจัยที่แสดงถึงการปรับตัวของ
ชาวไทยเขมรได้มีการพัฒนาทางด้านสั งคมและวัฒนธรรมจากอดีตจนสามารถ
กลายเป็นคนไทยตามกฎหมายตั้งแต่รัชกาลที่ 5 เป็นต้นมา และบทบาทของผู้น�ำ
พระสงฆ์ที่สามารถน�ำพุทธธรรมกับภูมิปัญญาท้องถิ่นน�ำมาประยุกต์ บูรณาการให้
เป็นองค์ความรู้ซึ่งเป็นบรรทัดฐาน เพื่อสร้างความเข้มแข็งแก่ชุมชนและลดปัญหา
ได้ในระดับหนึ่ง
การรักษาพยาบาลแบบพื้นบ้านของชาวไทยโส้ยังคงปฏิบัติการรักษาโรค
อุจจาระร่วงในเด็กอายุ 0 – 5 ปี โดยใช้ ข้าวเหนียวปั้นเป็นก้อนแบนๆ แล้วทาเกลือ
ให้เด็กกิ น ซึ่งเป็นกรรมวิธีการรักษาในปัจจุบันโดยใช้เกลือแร่ ท�ำให้เห็นภูมิปัญญาของ
ชาวไทยโส้ในด้านความเชื่อเกี่ยวกับสุ ขภาพ (ชาติชัย ฉายมงคล, 2543)
กลุ่มชาติพันธุ์ชาวจีน ไทยญ้อ ผู้ไทย และไทยเขมร ต่างมีหมอสมุนไพรที่
ได้รับการถ่ายทอดวิชาสมุนไพร พิธีกรรมและความเชื่อจากผู้เป็นครู โดยหมอ
สมุนไพรต้องปฏิบัติถือศีล 5 แม้ว่าการรักษาแผนปัจจุบันเข้ามามีบทบาทมากขึ้น แต่
ชาวบ้านยังจะเลือกรักษาโดยหมอสมุ นไพรเป็นที่พึ่งสุดท้าย (พิสิฎฐ์ บุญไชย, 2541)
แนวความคิ ดภูมิปัญญาหัตถกรรม เป็นการน�ำวัสดุ ทางวัฒนธรรมที่ มี
ในแต่ละกลุ่ มชาติ พันธุ์ น�ำมาผลิตเพื่อใช้ในพิธีกรรม และในวิถีชีวิ ตประจ� ำวัน
จึงเป็นการแสดงถึงภูมิปัญญาหัตถกรรมอย่างหนึ่งที่ตอบสนองความจ�ำเป็ น และ
ความต้องการพื้นฐานของการด�ำรงชีวิตในแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์อย่างแท้จริง
ภูมิ ปัญญาของชาวผู้ไทยอีกอย่างหนึ่งคื อกรรมวิ ธีการผลิ ตอุ ซึ่งสัมพันธ์
กับวิถีชีวิตของชาวผู้ไทย อ�ำเภอเรณูนคร (ศิวพร เดโช, 2542) โดยได้รับกรรมวิธี
การผลิตจากบรรพบุรุษ 5 สูตร คือสูตรดั้งเดิม สูตรบ้านเรณู สูตรบ้ านโนนสังข์