งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 43
มีลักษณะเรียบง่าย มีการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้อย่างดีมาก ซึ่ งได้ส่งผลให้เกิด
การอนุรักษ์ทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยมีความเชื่อที่ผ่านพิธีกรรมของชาวกะเลิ ง
การศึ กษาอาหารพื้นบ้ านของชาวไทยกะเลิงของบ้านบ้ านบัว อ�ำเภอ
กุดบาก จังหวัดสกลนคร โดย ยงยุทธ ตรีนุชกร และคณะ (2542) ได้พบระบบวิถี
ชีวิตภูมิ ปัญญาพื้นบ้านของชาวกะเลิง โดยมีระบบอาหาร 4 ช่วงคือ ช่วงที่ 1 ช่วง
การสร้างบ้านแปลงเมือง ช่วงที่ 2 เริ่มมีวั ฒนธรรมกินเนื้อดิบ ช่วงที่ 3 มีร้านค้าใน
ชุมชน และช่วงที่ 4 มีกระบวนการพัฒนาบนหลักการสร้างกระบวนการเรียนรู้ จน
เกิดองค์กรชาวบ้านคื อ สูตรอินแปง ซึ่งยึดหลักคือให้สมาชิกรู้จักกินอย่างมีคุ ณค่า
ท�ำมาหากินอย่างเพียงพอ เหลือกินแปรรูปขาย ภูมิปัญญาด้านคุณค่ าในมิติของ
อาหารพื้นบ้าน สรุ ปได้ 9 ประการคือ
1. เป็นอาหารที่ปลอดสารเคมี
2. คุณค่าด้านเป็นยา
3. ส่งเสริมแนวคิ ดเศรษฐกิจพอเพียง
4. ก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพ
5. มิติด้านอาหารบ�ำรุงสุขภาพ
6. มิติเชิงวัฒนธรรมการอยู่ร่วมกัน
7. มิติการประหยัด
8. มีการน�ำพืชบางชนิดมาบ� ำรุง เช่นเดียวกับเนื้อสัตว์
9. มิติความภาคภูมิใจในภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ
ในขณะเดี ยวกัน ทรงคุณ จันทจร (2544) ได้ศึกษาการถ่ายทอดภูมิปัญญา
พื้นบ้านเรื่อง ทรัพยากรดิน น�้ำ ป่าไม้ ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยกะเลิง ผลการศึกษา
พบว่า กลุ่มชาติพันธุ์ไทยกะเลิง ใช้ชีวิ ตโดยการพึ่งธรรมชาติ มีความเชื่อในศาสนา
ผี และพุทธ มีภูมิปัญญาในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรดิน น�้ำ ป่าไม้ ทั้งนี้มีวิธี
การถ่ายทอดภูมิปัญญาพื้นบ้านโดยผ่ านทางพิธีกรรม การลงมือปฏิบัติจริง ผ่าน
หลักค�ำสอนในพุทธศาสนา การแลกเปลี่ยนประสบการณ์และการลองผิดลองถูก
เราอาจจะกล่าวสรุปว่า กลุ่ มชนชาติพันธุ์ไทยกะเลิง ก็ เป็นกลุ ่มชาติพันธุ์
หนึ่งที่ยังยึดมั่นและรักษาธรรมชาติอย่างแน่นแฟ้น โดยอาศัยความเชื่อของผีและ