274 โสวัฒนธรรม
ส่วนการศึกษาธาตุอีสาน มีนักวิชาการให้ ความสนใจในการศึกษาอย่าง
ต่ อเนื่อง นับตั้ งแต่ วิโรฒ ศรี สุโร (2538) น�ำเสนอเกี่ยวกับพระธาตุศรีสองรัก อนุสรณ์
แห่งมิตรภาพ และไมตรีของสองฝั่งโขง ซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตอ�ำเภอด่านซ้าย เป็ น
อ�ำเภอหนึ่งของจังหวัดเลย ซึ่งเป็นจังหวัดหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือค่อนไป
ทางภาคเหนือ (อีสานเหนือ) พบว่าประชาชนชาวจังหวัดเลยดั้งเดิมและส่วนใหญ่
เป็นชนเผ่าไทยลื้อ ซึ่งเป็นไทยเผ่าใหญ่เผ่าหนึ่ ง ที่ตั้งฐานอยู่ในอาณาจักรล้านช้าง
สมัยโบราณส�ำเนียงพูดของคนพื้นเมืองจังหวัดเลยจึงมีส�ำเนียงคล้ายประชาชนใน
แคว้นหลวงพระบาง และแขวงไชยบุรี (จังหวัดลานข้างเดิม) พระธาตุศรีสองรัก :
ปูชนียสถานและที่พึ่งทางใจนอกจากพระธาตุศรีสองรักจะเป็นอนุสรณ์สถานของ
ความสัมพันธ์ทางมิ ตรภาพและไมตรีอันดียิ่งระหว่างไทย-ลาว ในประวัติศาสตร์
แล้ว ยังเป็นปูชนียสถานอันศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นที่พึ่งทางใจของประชาชนจังหวัดเลยและ
ใกล้เคี ยง รวมทั้งชาวลาวส่ วนหนึ่ง ด้วยพระธาตุศรีสองรักได้รับการซ่ อมแซมอยู่
เสมอ และกรมศิ ลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานไว้แล้ว
ผลงานวิจัยชิ้นส�ำคัญของวิโรฒ ศรี สุโร (2538) เรื่ องธาตุอีสาน ศึกษาเกี่ยวกับ
“ธาตุ” และ “พระธาตุ” เป็นภาษาถิ่นของภาคอีสานที่ ใช้ เรียกอนุสาวรีย์ หรือ
สิ่ งก่อสร้างเพื่อบรรจุอัฐิธาตุของผู้วายชนม์ มีความหมายอย่างเดี ยวกับ “เจดีย์” หรื อ
“สถูป” ในภาษากลางหากเรียกว่า “ธาตุ” ย่อมหมายถึงที่บรรจุกระดูกของบุคคลธรรมดา
สามัญไปจนถึงเจ้าเมือง และพระสงฆ์องค์เจ้า “พระธาตุ” หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่
ประดิษฐานแต่เฉาพะอัฐธาตุขององค์พระสัมมาสั มพุทธเจ้า “ธาตุ” สามัญชนทั่วไป
ในครั้งแรกนิยมใช้ไม้จึงเรียกว่า “ธาตุไม้” ซึ่งไม่สามารถท�ำให้ ใหญ่โตได้ ต่อมาพัฒนา
โดยการก่ออิ ฐสอปูนจึงสามารถท�ำให้ใหญ่โตและแข็งแรงยิ่งขึ้น เรียกว่า “ธาตุปูน”
ธาดา สุ ทธิธรรม (2542) ศึ กษาเกี่ยวกับสิมของวั ดสุวรรณาวาส จังหวัด
มหาสารคาม พบว่ า สิมวัดสุวรรณาวาส เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนเป็นลั กษณะ
สิ มอีสานที่ได้รับอิทธิพลจากฝั่งลาวซึ่งรับมาจากฝรั่งเศสในฐานะอาณานิคมในการ
ก่อสร้างอาคารก่ออิฐฉาบปูน โดยมีช่างญวนเป็นผู้ท� ำงานปูนต่างๆ ซุ้มประตูด้าน
หน้าเป็นลวดลายปูนปั้นปางพระพทธเจ้าปางเลไลย์ เห็ นเป็นภาพลิงและช้างเลือนๆ