งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 263
พูดภาษาเขมร (จ.บุรีรัมย์,สุรินทร์,ศรีสะเกษ) มีเครื่องดนตรีคือ ซอกลาง 1 อัน ปี่อ้อ
1 เลา กลองกันตรึม 2 ใบ ส่วนภายหลังมีฉิ่ง ฉาบ หรือตะเฆ่ผสมด้วยนั้นเป็นผลของ
วิวัฒนาการในระยะหลังต่อมา กั นตรึม นอกจากเล่นเพื่อทรงเจ้าแล้วในสมัยโบราณ
ยังเล่นเพื่อกล่อมหอในพิธีแต่งงานอีกด้วย ปัจจุบันคนเล่นดนตรีพื้นบ้านประยุกต์
แล้วเรียกตนเองว่า นักกันตรึมส่วนมากไม่ได้เรียนจากครูโดยตรง มักเรียนจากเทป
บทความเกี่ยวกับการฟ้อนสะเอิงของชาวไทยกูย กนกวรรณ ระลึก (2545) พบว่า
การฟ้อนสะเอิงมี 2 รูปแบบคือ การฟ้อนเพื่อการรักษาโรค และการฟ้อนเพื่อสักการะ
ผีสะเอิงหรือการลงข่ วง การฟ้อนเพื่ อการรักษาโรค เป็นการฟ้อนของแม่สะเอิง
ใหม่ หมายถึง การประกอบพิธีกรรม เข้าทรงผีสะเอิงเป็นครั้งแรก เพื่ อรักษาโรคภัย
ไข้เจ็บ การฟ้อนเพื่อสักการะผีสะเอิงหรือการลงข่ วง หมายถึง การฟ้อนเพื่อไหว้
ผีสะเอิงประจ�ำปีของแม่สะเอิงเก่า
อัมพร ยะวรรณ (2543) ศึกษาองค์ประกอบและขั้นตอนของประเพณีความเชื่อ
ที่ปรากฏในประเพณีการเต้นสากกับกระบวนการขัดเกลาทางสังคมของกลุ่ม
ชาติพันธุ์แสก บ้านอาจสามารถ อ�ำเภอเมือง จังหวัดนครพนม พบว่าแสกเต้นสาก
ประกอบด้วยผู้เต้ นสาก ไม้ สากที่ใช้เต้ น เครื่ องดนตรีที่ใช้บรรเลง เพลงที่ใช้ร้อง
ประกอบเป็นภาษาแสก ขั้นตอนแบ่งเป็นขั้นเตรียมการ และขั้นด�ำเนิ นการ ประเพณี
การเต้นสากเป็ นกระบวนการขัดเกลาทางสังคมที่มีอิทธิพลตั้งแต่วัยเด็กจนถึงวัยชรา
เครือมาส บุญธรรม (2537) ศึกษาการฟ้อนโปงลางของจังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นท่าฟ้อน
ที่ประดิ ษฐ์ ขึ้นจากจิ นตนาการของชาวบ้านที่ มีชื่อเสียง จังหวะและท� ำนองของ
โปงลางในรูปแบบต่างๆ ซึ่งเรี ยกเป็นภาษาถิ่นว่า “ลาย” แต่ละลายมีชื่อตาม
ความหมาย เช่น ลายไหว้ครู ลายช้างขึ้นภู ลายนกไซบินข้ามทุ่ง ลายผู้ไทยเลาะตุบ
ลายเต้นโขง ซึ่งแต่ละลายสามารถน�ำมาประกอบกับการฟ้อนในชุดการแต่งกาย
พื้นเมื องต่างๆ ด้วยท่าทางที่แสดงออกให้เกิ ดความสัมพันธ์อย่างเหมาะสมกับเนื้อหา
ของลายนั้นๆ
ส�ำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (2540) ศึกษาเกี่ยวกับประวัติ
และผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม ซึ่งทางคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติได้