260 โสวัฒนธรรม
การเปลี่ ยนแปลงโลกทัศน์ในกลอนล�ำเรื่องร่วมสมัย โดยศึกษาจากกลอนล�ำเรื่อง
แนวใหม่ที่แต่งขึ้นในปีพ.ศ.2537 - 2543 จ�ำนวน 19 เรื่ อง พบว่า กลอนล�ำเรื่องแนว
ใหม่ที่แต่งร่วมสมัยมีลักษณะร่วมกั นด้านองค์ ประกอบดังนี้ ลักษณะโครงเรื่องน�ำ
เสนอภาพปัญหาชีวิตของชาวบ้านในชนบทอีสาน แสดงความคิดและปรารถนาที่
ยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น ลักษณะตังละครส่วนใหญ่ยากจน เรื่องกระชับรวดเร็ว
และสะท้อนภาพการเปลี่ยนแปลงทางสังคมวัฒนธรรม
หมอล�ำท�ำนองขอนแก่น เป็นกลุ ่มหมอล�ำยุคแรกที่มีหางเครื่อง ปัทมาวดี
ชาญสุวรรณ (2542) ศึ กษาพัฒนาการของหางเครื่องหมอล�ำหมู่วาดขอนแก่น พบ
ว่าเริ่มจากการออกมาฟ้อนคล้ายกับการออกแขกของลิเกก่อนการแสดงหมอล� ำ ครั้ น
อิ ทธิพลของวงดนตรีลูกทุ่งแพร่กระจายเข้ามา หมอล� ำหมู่จะเริ่มน� ำเครื่องดนตรี
สากลมาบรรเลงและมีหางเครื่องมาเต้ นประกอบการร้องเพลง ตลอดจนปรับปรุง
เวที ประมวล พิมพ์เสน (2543) รวบรวมกลอนล�ำมาจัดพิมพ์เป็นรูปเล่มเพื่อส่งเสริม
กลุ่มหมอล�ำและผู้ที่สนใจทั่วไปให้มีกลอนล�ำโดย ล�ำเต้ย เป็นหมอล�ำประเภทหนึ่ง
ในอดีตมี การแสดงทั่วไปในจังหวัดขอนแก่น โดยเฉพาะต�ำบลพระลับ และมีการ
แสดงมากที่สุดที่บ้านโนนทัน จนบางครั้งชาวขอนแก่นเรียกล�ำเต้ยโนนทัน การล�ำเต้ย
เป็นการละเล่นพื้นบ้านที่สนุกสนานสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและระหว่าง
กลุ่มได้ยอดเยี่ยม ศูนย์วัฒนธรรม จ.ขอนแก่นจึงได้สนับสนุน ให้มีการรื้อฟื้นกลับ
คืนมาอีกครั้งหนึ่ง
การแสดงตลกในหมอล�ำได้รับความสนใจโดย วราพร แก้วใส(2544) ศึกษา
ลั กษณะการแสดงตลกหมอล�ำหมู่ในเขตอ�ำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น จากคณะ
หมอล�ำหมู่ที่ได้รับความนิยม 9 คณะ พบว่าลักษณะการแสดงตลกของหมอล�ำหมู่
เป็นการผสมผสานทางวัฒนธรรมโดยรับเอาวัฒนธรรมและการเปลี่ยนแปลงของ
วงดนตรีลูกทุ่งมาปรับปรุงประยุกต์กั บวัฒนธรรมของตนเองโดยการเลียนแบบและ
พัฒนาขึ้นด้ วยเหตุผลจากอิทธิพลความนิ ยมของกลุ่มผู้ชมเป็นตัวก�ำหนดเงื่อนไข
แสดงให้ เห็นถึ งพัฒนาการที่ ต่อเนื่องมีการจัดวางระเบี ยบขั้นตอนในการแสดง
มีการสร้าง “มุขตลก”