งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 139
ส�ำหรับชาติชัย ฉายมงคล (2543) ได้ศึกษาการปรับเปลี่ ยนพิธีกรรม
การฟ้อนผี หมอชาวบ้านโส้ อ�ำเภอดงหลวง จั งหวัดมุกดาหาร พบว่า เป็นพิธี
สืบทอดกันมาตั้ งแต่บรรพบุรุษ ท�ำในเดื อนสี่ ของทุกๆ ปี โดยใช้ เวลา 2 วันกับ
1 คืน เป็นการแสดงความกตัญญูและความเคารพต่อผีบรรพบุรุ ษ ชาวโส้เชื่อว่าจะ
ท�ำให้อยู่เย็ นเป็นสุ ข ในส่วนการปรับเปลี่ยนพิธีกรรม นอกจากนี้มีการหาซื้อวัสดุ
อุปกรณ์ตามท้องตลาด เช่น ดอกรักพลาสติก ส่วนความเชื่อยังคงเหมือนเดิม ดังนั้น
การปรับเปลี่ยนจึ งเป็นเพียงเพื่อความอยู่รอดของพิ ธีกรรม ส่วนของศิริพงษ์ บุญถูก
(2544) ได้ศึกษาการศึกษาเครือข่ายทางสังคมในกิจกรรมการทอดผ้าป่าของสังคม
อีสาน พบว่า การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการทอดผ้าป่าและวิธีการที่สังคมอีสาน ใช้
ในการด�ำเนินการทอดผ้าป่าในปัจจุบัน เป็นการวิจัยเชิงส�ำรวจ พบว่ า เครื อข่าย
ทางสังคม มีส่วนสัมพันธ์กับกิจกรรมการทอดผ้าป่า เดิมองค์ประกอบส�ำคัญของ
ผ้าป่ามีเฉพาะอัฐบริวาร แต่ปัจจุบันได้มีวัตถุทันสมัยเป็นบริวารผ้าป่าเพิ่มเติมเข้า
มา กิจกรรมการทอดผ้าป่าปัจจุบันได้มีการน�ำเอาการบริหารการจัดการสมัยใหม่
มาใช้ในรูปของการก�ำหนดวัตถุประสงค์
งานวิจัยของธาดา สุ ทธิธรรม (2542) เรื่อง รูปแบบแผนผั งชุมชนอีสานสาย
วัฒนธรรมไท ได้ศึกษาเกี่ยวกับรูปแบบแผนผังชุมชนอีสานสายวัฒนธรรมไท โดย
ท�ำการส�ำรวจชุมชนจ� ำนวน 50 แห่ง และคัดเลือกเป็นชุมชนกรณีศึกษาจ�ำนวน
17 แห่ง ซึ่งเป็ นชุมชนของชนเผ่าไท 5 ชนเผ่าส� ำคัญคือ 1) ไทลาวหรือไทอีสาน
2) ไทโย้ย 3) ไทย้อ 4) ไทผู้ ไท และ 5) ไทเลย ชุมชนเหล่านี้มีจ�ำนวน 4 แห่งที่ได้มีการ
ขยายตัวขึ้นเป็นชุมชนเมืองในระดับอ�ำเภอ ที่เหลือเป็นชุมชนหมู่บ้านในชนบท พบว่า
แม้จะต่ างชนเผ่ากันล้ วนมีความเชื่อพื้ นฐานทางด้านศาสนาและวัฒนธรรมเช่น
เดียวกัน แม้จะมีแนวทางปฏิบัติปลีกย่อยแตกต่างกั นไปแต่ก็เป็นชนเผ่าไทเดี ยวกัน
จึงท�ำให้มีมุมมองและแนวปฏิ บัติในเรื่องท�ำเลที่ตั้งถิ่นฐานคล้ายๆ กัน และงานวิจัย
ของอภิศักดิ์ ไฝทาค�ำ (2545) เรื่อง การศึกษามรดกทางวัฒนธรรมท้องถิ่นของเมือง
ขอนแก่นเพื่อการพัฒนา งานชิ้นนี้ศึกษาเกี่ยวกับมรดกทางวัฒนธรรมท้องถิ่นของ
เมืองขอนแก่นเพื่อการพั ฒนา ซึ่งผลการศึกษาสรุปได้ว่า 1) พัฒนาการชุมชนเมือง