งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 135
ที่เรียกว่า หมอล�ำนี้เพราะลักษณะการรักษาผู้ป่วยจะคล้ายกับหมอล�ำ ซึ่งเป็น
ศิลปวัฒนธรรมของชาวอีสานอีกอย่างหนึ่ง คือในการท�ำการรักษานั้ นผีฟ้าจะท่อง
คาถาเป็นท�ำนองของหมอล�ำกลอนสมัยก่อน ผีฟ้าเป็นที่เชื่ อถือศรัทธาของชาวบ้าน
บางกลุ่มมาก ซึ่งถ้ามีผู้ป่วยก็จะพามารั กษา ส่วนมากที่ท�ำการรักษากับผีฟ้ามักจะ
เป็นผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ มีความเคารพนับถือผีฟ้า
ส�ำหรับงานวิจัยของพิสิษฐ์ บุญไชย (2542) เรื่อง ความรู้และความเชื่อ
ในการใช้สมุนไพรรักษาสุขภาพของผู้ไทย เป็นงานวิจัยมุ่งศึกษาพฤติกรรมการใช้
สมุนไพรรักษาสุขภาพของชาวผู้ไทย จ.ยโสธร ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผลการวิจัย
พบว่า ชาวผู้ไทย ที่อาศัยใน จ.ยโสธร เดิ มเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ มีวัฒนธรรมรุ่งเรือง
มาก่อน ได้อพยพมาจากลาวในสมัยรัชกาลที่ 3 โดยเข้ามาอาศัยในภาคตะวันออก
เฉียงเหนือ ปัญหาที่เกี่ยวกับยาสมุนไพรพบว่า ในกระบวนการเก็บยังขาดความรู้
ในการอนุรักษ์สมุนไพร สมุนไพรบางอย่างก�ำลังหมดไปเพราะมีคนน�ำไปใช้มากขึ้น
แต่ขาดการอนุรักษ์หรือปลูกทดแทน และงานวิจัยของทัศน์ ทัศนียานนท์ (2547)
เรื่อง ภูมิปัญญาชาวบ้านเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต : กรณีการท�ำยาและน�้ำยา
ไล่แมลงจากสมุนไพรใกล้ตัว การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการท�ำยาและน�้ำยา
ไล่แมลงจากสมุนไพรใกล้ตัว โดยเลือกเอาเปลื อกส้มเขียวหวานที่แม่ค้าน�้ำส้มคั้น
ทิ้งไว้ เป็นวัตถุดิบในการสกัดน�้ ำมันหอมระเหยในเขต อ.เมือง อ.วารินช�ำราบ
จ.อุบลราชธานี โดยใช้ กลวิธีกลั่ นแบบดั้งเดิมของชาวบ้าน ผู้วิ จัยได้ทดลองเอา
น�้ำมันผิวส้มเข้มข้ นไปใช้ในการป้องกันและไล่ แมลง โดยหยดลงบนผ้าหรื อส�ำลี
4 – 5 หยด เช็ดตามภาชนะที่ ต้องการ ขาโต๊ ะ ตู้กับข้าว พบว่า สามารถป้องกันและ
ขับไล่แมลงได้นานกว่า 3 ชั่วโมง
งานวิจัยของจุลพงษ์ พันธุ์สมบัติ (2541) เรื่อง สมุนไพรกับวิถีชีวิ ตของชาว
บ้านเชือก ต�ำบลเขวา อ�ำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม มีวัตถุประสงค์จะศึกษา
สมุนไพรกับวิถีชีวิตของชาวบ้านเชือก ต�ำบลเขวา อ�ำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม
ผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบของการผลิตสมุนไพร คือ ผู้เก็บสมุ นไพร ผู้ประกอบ
ตัวยาสมุ นไพร และระยะเวลาในการผลิตยาสมุนไพร เกิดจากการเรียนรู้ และการ