130 โสวัฒนธรรม
สนใจเรี ยนรู้อักษรโบราณอีสาน ที่ได้พยายามจัดรูปแบบ และเนื้อหาแบบง่ ายสะดวก
เพื่อจะน�ำไปสู่ ขุมทรั พย์ทางปัญญาด้านอีสานศึกษา เพื่อทบทวนและกระตุ้ น
จิตส�ำนึกคนรุ่นใหม่ให้ตระหนักถึงภูมิปัญญาของบรรพชน ที่ถ่ายทอดสู่สังคมผ่าน
ค�ำประพันธ์ เพื่อฟื้นฟู อนุรักษ์ ทั้งหนังสือธรรมทั้งค�ำสั่งสอนของบรรพชนอีสาน และ
เพื่อผลิตเอกสารด้ านศึกษาออกสู่บรรณพิภพซึ่งถือ เป็นการท�ำงานบ�ำรุงส่งเสริมการ
ศึกษาค้นคว้าศิลปวัฒนธรรมของชาติ โดยเนื้อหาได้จัดแบ่ งเป็น 3 ส่ วน ที่ส�ำคัญคื อ
ส่วนที่ 1 ว่าด้วยการอ่าน การเขียนหนังสือธรรมแบบง่ายๆ ส่วนที่ 2 ว่าด้วยสาระ
ค�ำประพันธ์อีสานที่ เป็นผญา ภาษิต กลอน และงานศึกษาของกิ่งแก้ว เกษโกวิทและ
คณะ (2548) เรื่อง ภูมิปัญญาชาวบ้านที่ยังคงสืบทอดของหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด
และการเลี้ยงดูเด็กในเขตอ� ำเภอหนองเรือ จั งหวัดขอนแก่ น ศึกษาลักษณะการ
สื บทอดภูมิปัญญาของหญิงหลังคลอดและการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิดถึง 1 ปี เป็นการ
วิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง เก็ บข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ผลการ
ศึกษาพบว่า หญิงตั้งครรภ์ยังคงปฏิบัติตามภูมิปัญญาเดิมอย่างเคร่ งครั ดในการดื่ม
น�้ำมะพร้าวเพิ่มมากขึ้ น ร้อยละ 63 ท�ำงานบ้าน และงานอาชีพเหมือนเดิม ร้อยละ
88 และร้อยละ 74 ไม่ไปงานศพ ร้อยละ 82 หญิงหลังคลอดไม่อยู่ไฟร้อยละ 59
กิ นอาหารประเภทหัวปลีเพื่อเพิ่มน�้ ำนมร้อยละ 80 ไม่กินเป็ดเทศร้อยละ 50 ส่วนการ
เลี้ยงดูเด็กแรกเกิดถึง 1 ปี ยังคงปฏิบัติตามภูมิปัญญาเดิม ด้ านการป้อนอาหารเสริม
ร้อยละ 39 และพาเด็ กไปครอบของรักษาร้อยละ 82
บทความของวรรณชนก จันทชุม และคณะ (2545) ได้ศึกษาการพัฒนา
ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการใช้สมุนไพรเพื่อการดูแลสุขภาพเบื้องต้น โดยศึกษากลุ่ม
อสม. บ้านเสียว ต�ำบลวังชัย อ�ำเภอน�้ำพอง จังหวัดขอนแก่น พบว่า อสม. ยังขาด
ความรู้เกี่ยวกับสมุ นไพร ชาวบ้านนิยมใช้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพน้อยลง นิ ยม
ใช้ยาแผนปัจจุบันมากกว่า เนื่องจากการด�ำเนิ นงานไม่มีความต่อเนื่องและไม่ประสบ
ผลส�ำเร็จ ดังนั้นได้ร่วมหาแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ปัญหา และบทความของ
การุณันทน์ รัตนแสนวงษ์ (2543) เรื่อง คติชน : ภูมิปัญญาชาวบ้านด้านการดูแล
รักษาสุขอนามั ย กรณีศึกษา อ�ำเภอกระนวน จังหวัดขอนแก่น พบว่า วิ ถีแห่งการ