งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 131
ดูแลรักษาอนามัยในท้องถิ่น สะท้อนให้เห็นสภาพวิถีชีวิตของชาวบ้านในด้านต่างๆ
ได้แก่ ความเชื่อ ค่านิยม ประเพณี อาชีพและเศรษฐกิจได้เป็นอย่างดี หมอพื้นบ้าน
ยังเป็นบุคคลส�ำคัญที่มีบทบาทต่อวิถีชีวิตของชาวบ้านเป็นอย่างยิ่ง ช่ วยสร้างความ
รู้สึกเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันระหว่างหมอพื้นบ้านกับผู้ป่ วย ช่วยรักษาแบบของ
วัฒนธรรมที่ดีงาม และสร้างความอบอุ่นให้กับครอบครัว ตลอดจนสร้างภูมิปัญญา
ท้องถิ่นในการรักษาโรค เป็นพื้นฐาน
นอกจากนี้บทความของบุ ศรา กาญจนบัตรและคณะ (2545) เรื่อง การพัฒนา
กลวิธีการผสมผสานบริการการแพทย์แผนไทยเข้ากับบริการการแพทย์ แผนปัจจุบัน
ของ อสม. เรื่อง การศึกษาเกี่ยวกับระบบความคิดและความเชื่อของ อสม.เกี่ยวกับ
การบริการแพทย์แผนไทยและแผนปัจจุบัน รวมถึงการพัฒนากลวิธีการผสมผสาน
ระหว่างการแพทย์แผนไทยและแผนปัจจุบันของ อสม. ศึ กษา อสม. 60 คน จาก
3 อ�ำเภอ ในจังหวัดขอนแก่น คือ น�้ำพอง สีชมพู และกิ่งอ�ำเภอโคกโพธิ์ชัย พบว่า
อสม.ส่วนใหญ่มีการรับรู้ เกี่ยวกับสาเหตุความเจ็บป่วยตามแนวคิดของการแพทย์
แผนปัจจุบันมาจากการได้รับเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย มีบางส่วนอาจมีสาเหตุมาจาก
ความไม่สมดุลของธาตุ อ�ำนาจเหนือธรรมขาติ จึงมุ่งเน้นการใช้บริการการแพทย์
แผนปัจจุบันมากกว่า ส�ำหรับรูปแบบการรักษาความเจ็บป่วยชาวบ้านมักพึ่งตนเอง
ก่อน โดยการใช้ยาแผนปัจจุบันและบางส่วนใช้สมุนไพรในการรักษาสุขภาพเบื้องต้น
จากระบบความคิดและความเชื่อเป็นแนวทางสร้างกลวิธีผสมผสานทั้งสองระบบ
ในการดูแลสุขภาพ และบทความของอภิวันท์ มนิมนากร (2544) เรื่อง ผลของ
การออกก�ำลังกายโดยท่ าร�ำประกอบเพลงพื้นเมืองอีสานประยุกต์ ต่ ออัตราการ
ใช้ออกซิเจนสูงสุ ดและความพึงพอใจในคนสูงอายุ ได้ศึกษาเกี่ยวกับผลของการ
ออกก�ำลังกายโดยท่าร� ำประกอบเพลงพื้ นเมืองอีสานประยุกต์ ต่อความสามารถ
ในการใช้ออกซิเจนสูงสุดและความพึงพอใจในผู้สูงอายุ การศึกษาเชิงพรรณนาวิธี
การศึกษาโดยอาสาสมัครคนสูงอายุ สุขภาพแข็งแรง จ� ำนวน 26 คน (ชาย 10 คน
หญิง 26 คน) อายุ 60-75 ปี พบว่า เพศหญิงมีอัตราการใช้ออกซิเจนสูงสุดเพิ่มขึ้น
ภายหลังจากการออกก�ำลังกาย และการออกก�ำลังกายช่วยผ่ อนคลายความ