งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 127
ก�ำลังและความอดทนสูง ครกหินท�ำกันมากที่บ้านนาแขม ต�ำบลนาแขม อ� ำเภอเมือง
จังหวัดเลย ตั้งแต่ในอดีตแต่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกันมากนัก ในปัจจุบัน ครกหิน เป็นที่
นิยมแพร่หลายและมีชื่อเสียง ซึ่งถือว่าเป็นอาชีพอีกอาชีพหนึ่งของชาวจังหวัดเลย
ในช่วงที่ว่างเว้นจากการเกษตร ส�ำหรับคนที่ไม่ต้องการไปท�ำงานที่กรุงเทพฯ ก็
จะมารับจ้างตีหินที่หมู่บ้านนี้ ซึ่งถือเป็นหมู่บ้านตั วอย่างในจังหวัดเลยที่ สามารถ
รวมกลุ่มกันท�ำอาชีพเสริมจนประสบความส�ำเร็ จได้เป็นอย่างดี ตลอดจนบทความ
ของปรารถนา มงคลธวัช (2545) เรื่องผีตาโขน ท�ำด้วยกะลามะพร้าวอีกชิ้นงานหนึ่ง
ของภูมิปัญญาไทย พบว่า ประเพณีผีตาโขน ที่อ�ำเภอด่านซ้าย ได้ สืบทอดและยึดมั่น
ในประเพณีผีตาโขนมายาวนาน และในทุกปีหลังวัน 15 ค�่ำเดือน 6 (มิถุนายน) จะ
มีงานพิธีเปิดอุปคุต ขบวนแห่ผีตาโขนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของงานบุ ญหลวงจะออกมา
สนุกสนานกัน ท� ำให้อ�ำเภอด่านซ้ายเป็นที่รู้ จักของคนไทยทั่วไปและนักท่องเที่ยว
ชาวต่างชาติ และบทความของวันชัย ปานพิมพ์ (2543) เรื่อง ไวน์ อีสาน ภูมิปัญญา
ไทย ขายใต้ดิน กล่าวไว้ว่า ไวน์ที่ผลิตกันทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือมี 2 ประเภท
คือ ประเภทที่ท�ำมาจากข้าว โดยเฉพาะข้ าวเหนียวหรือสาโทมีเกือบทุกจังหวัด โดย
เฉพาะหน้าเทศกาลงานประเพณี ต่างๆ ท�ำมากในแถบด่านซ้าย จังหวัดเลย อีกชนิด
หนึ่งคือ อุเหล้า หรือ เหล้าแกลบ (ข้าว) จะท�ำกันในแถบที่มีเชื้อสายผู้ไทอยู่ เช่น
สกลนคร กาฬสินธุ์ โดยเฉพาะที่อ�ำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม ใช้ในพิธีกรรม
ไหว้ผีตามประเพณีของชาวผู้ไท ส่วนประเภทที่สอง คือไวน์ที่ท�ำจากผลไม้ ซึ่งเป็น
ผลไม้ในท้องถิ่นนั้นๆ เมื่อรัฐบาลให้เอกชนและคนต่างชาติผูกขาดการผลิตจ�ำหน่าย
และน�ำเข้าเครื่องดื่มที่ผลิตได้จากภูมิ ปัญญาไทย
ส่วนศิวะ ศุภวิบูลย์ (2542) ได้ศึกษาการประกอบอาชีพหัตถกรรมท�ำของที่ระลึก
ของชาวบ้านอ�ำเภอขุขันธ์ จั งหวัดศรีสะเกษ พบว่ า เดิมชาวบ้านท� ำเครื่องมือ
หัตถกรรมไว้ใช้ในครัวเรื อน ต่ อมาหน่วยงานของรัฐมีส�ำนักงานพัฒนาชุ มชน
อ�ำเภอ นายอ�ำเภอ ผู้ว่าราชการจังหวัด ได้เข้ามาแนะน�ำและอบรมชาวบ้านและ
พัฒนาผลิตภัณฑ์หัตถกรรมท�ำของที่ระลึกเพื่อจ�ำหน่าย มีผลิตภัณฑ์ได้แก่ พวงองุ่น
ในกรอบรูป เข็มกลั ดติดเสื้อ ช่อดอกไม้ เกวียนน้อย และผลิตภัณฑ์จากใบตาล